Τι συνδέει τη γνωστική δυσλειτουργία ενός ηλικιωμένου σκύλου με τις αλλαγές στη συμπεριφορά του;

Το σήμα κατατεθέν ενός ηλικιωμένου σκύλου είναι συνήθως το γκρι ή λευκό τρίχωμα γύρω από τη μουσούδα του. Άλλα σημάδια είναι οι νωθρές κινήσεις του ή ο περισσότερος χρόνος που θέλει να κοιμάται.

Ενώ τα φυσικά σημάδια γήρανσης γίνονται εύκολα αντιληπτά, εντούτοις οι αλλαγές στη συμπεριφορά του δεν προσδιορίζονται το ίδιο ξεκάθαρα.

Ένας ηλικιωμένος σκύλος χωρίς ιστορικό προβλημάτων συμπεριφοράς, συνήθως εκδηλώνει τέτοια πρόθεση, όταν αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα υγείας ή όταν περιορίζεται η γνωστική του ικανότητα.

Για αυτόν τον λόγο, αν διαπιστώσεις αλλαγές στη συμπεριφορά του κολλητού σου, κλείσε άμεσα ραντεβού με τον κτηνίατρο σου, ώστε να διερευνήσει τα αίτια αυτών των αλλαγών.

Οι ηλικιωμένοι και υπέργηροι σκύλοι πρέπει να επισκέπτονται τον κτηνίατρο 2-3 φορές τον χρόνο, διότι στην ηλικία των 8 ετών και άνω η ευεξία και οι θρεπτικές ανάγκες τους πρέπει να επανεκτιμώνται (μεγαλόσωμες ή γιγαντόσωμες φυλές ακόμα νωρίτερα).

Πρέπει να εξετάζεται το βάρος τους, η μυϊκή τους μάζα, η κίνηση των αρθρώσεων, η δίαιτα τους, τα συμπληρώματα διατροφής που παίρνουν, καθώς και το καθημερινό πρόγραμμα άσκησής τους.

Σημάδια μείωσης της γνωστικής ικανότητας στα ηλικιωμένα σκυλιά

Για να διαπιστωθεί αυτό το φαινόμενο πρέπει πρώτα να αποκλεισθούν όλες οι δυνητικές ιατρικές αιτίες που θα συνέβαλαν στην αλλαγή της συμπεριφοράς ενός ηλικιωμένου σκύλου.

Η γνωστική δυσλειτουργία διαπιστώνεται εξετάζοντας τους παρακάτω παράγοντες:

• Αποπροσανατολισμός

Περπατάει το φιλαράκι σου άσκοπα μέσα στο σπίτι, κοιτάζει επίμονα τους τοίχους ή μήπως χάνει την ισορροπία του και πέφτει κάτω;

Το κλειδί εδώ είναι ότι, ακόμα και όταν βρίσκεται σε καλή κατάσταση και στο οικείο του περιβάλλον, εντούτοις χάνει τον προσανατολισμό του, για παράδειγμα, όταν βγαίνει έξω στον κήπο από το σκυλο-πορτάκι του ξεχνάει μετά πώς θα επιστρέψει.

Το ίδιο ισχύει και όταν πάθει κάποια χωροταξική σύγχυση.

• Αλληλεπιδράσεις

Μήπως ο χνουδωτός σου σύντροφος αλληλεπιδρά διαφορετικά με τα μέλη της οικογενείας σου ή τα άλλα κατοικίδια σου;

Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να περιλαμβάνει ξαφνική η κλιμακούμενη ευερεθιστότητα ή επιθετικότητα ενός σκύλου που ήταν πάντα φιλικός και κοινωνικός στη ζωή του.

Μπορεί ,επίσης να αποσυρθεί από τα δρώμενα της οικογένειας και της καθημερινής του λειτουργικότητας, για παράδειγμα, να σταματήσει να δείχνει την χαρά του, όταν κάποιος χτυπήσει την πόρτα ή όταν παίρνεις την αλυσίδα της βόλτας στα χέρια σου.

• Ύπνος

Μήπως ο σκύλος σου δεν κοιμάται πια τα βράδια ή είναι ανήσυχος και ξυπνάει συχνά;

Όπως συμβαίνει με τους ανθρώπους, έτσι και στους ηλικιωμένους σκύλους το καθιερωμένο μοντέλο ύπνου διαταράσσεται.

Το φιλαράκι σου μπορεί να κόβει βόλτες τις νύχτες, ενώ κάποτε βυθιζόταν σε ευχάριστο ύπνο.

Μάλιστα , κάποιοι σκύλοι αντιστρέφουν τελείως το πλαίσιο του ύπνου τους κάνοντας τη νύχτα μέρα και το αντίστροφο.

• Τα «κάνουν» μέσα στο σπίτι

Μήπως ο σύντροφος σου δε σε ειδοποιεί επίμονα να τον πας έξω για τουαλέτα, όπως έκανε πάντα;

Μήπως ουρεί και γλείφει τα ούρα του μέσα στο σπίτι;

Όταν ο σκύλος ξεχνάει την εκπαίδευση τουαλέτας ,που έμαθε στα πρώτα στάδια της ζωής του, δεν υπάρχει καλύτερη ένδειξη ότι κάτι πάει στραβά με την υγεία του ή την γνωστική του ικανότητα.

• Αλλάζει το επίπεδο δραστηριότητας

Μήπως ο τετράποδος φίλος σου δείχνει ανήσυχος, ταραγμένος ή ανυπόμονος;

Εμφανίζει μειωμένη όρεξη για φαγητό;

Ίσως, πρόσεξες ότι δεν έρχεται πια στην πόρτα να σε υποδεχθεί ,όταν ακούει το κλειδί μέσα στην κλειδαριά ή χάνει τη συγκέντρωση και το ενδιαφέρον του για πράγματα που κάποτε ερέθιζαν τις αισθήσεις του.

Κάποιοι σκύλοι ξεχνούν πώς να τρώνε και να πίνουν νερό από τα μπωλ τους ή ξεχνούν πού είναι τοποθετημένα.

Επίσης, υπάρχουν περίοδοι έντονης ανησυχίας και νευρικότητας ή επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές όπως το βάδισμα γύρω από τον άξονα τους ή το συνεχόμενο ανεβοκατέβασμα του κεφαλιού τους ή το τρέμουλο των ποδιών τους.

Οι κλινικές ενδείξεις για γνωστική δυσλειτουργία αφορούν το 50% των σκύλων άνω των 11 ετών και μέχρι την ηλικία των 15 ετών το 68% αυτών θα δείξει τουλάχιστον 1 σημάδι.

Πιθανά ιατρικά προβλήματα που πρέπει να αποκλεισθούν πρώτα

Κάθε ιατρικό πρόβλημα που υποβόσκει μπορεί δυνητικά να προκαλέσει προβλήματα συμπεριφοράς σε έναν ηλικιωμένο σκύλο.

Αν ο κολλητός σου πονάει ή δυσφορεί γενικά , συνήθως από μυοσκελετικά προβλήματα ή γαστροοισοφαγικές διαταραχές, μπορεί να γίνει νευρικός ή ανήσυχος, να ξυπνάει τη νύχτα ή ακόμα να δείχνει επιθετικότητα.

Για παράδειγμα, σκύλοι με μυοσκελετικά προβλήματα μπορεί να γίνουν επιθετικοί, όταν ξαπλώνουν κάτω ή σπρώχνουν ένα έπιπλο, να έχουν την τάση να γλιστρούν σε ολισθηρό πάτωμα, να γλείφουν έντονα τα πόδια τους ή τις αρθρώσεις τους.

Γαστροοισοφαγικά προβλήματα μπορεί να δημιουργήσουν ανεξήγητη επιθετικότητα στο φαγητό, για παράδειγμα ο σκύλος σου αρνείται να φάει ή δεν θέλει να του μετακινείς το πιάτο του.

Μπορεί να νιώθει ναυτία , που συνήθως στους σκύλους δημιουργεί την επιθυμία να μασούν διάφορα πράγματα ή ιδιοτροπία στο φαγητό.

Ασθένειες που σχετίζονται με τους ενδοκρινείς αδένες ίσως προκαλέσουν αλλαγές στη συμπεριφορά των σκύλων. Η ασθένεια του Cushing δηλαδή η υπερέκρισση κορτιζόλης στο σώμα ενός σκύλου , τον κάνει ευερέθιστο ή πέφτει σε λήθαργο ή ουρεί πολλές φορές και νιώθει συνέχεια διψασμένος.

4 τρόποι για να διεγείρεις πνευματικά τον ηλικιωμένο σκύλο σου

• Δώσε του πολλές ευκαιρίες για άσκηση , κοινωνικοποίηση και πνευματική ανάταση.

Οι ηλικιωμένοι και υπέργηροι σκύλοι χρειάζονται καθημερινή άσκηση ,για να διατηρήσουν ένα καλό επίπεδο υγείας και φυσικής κατάστασης.

Ενώ τα «κουρασμένα» φιλαράκια μας δεν μπορούν να συναγωνιστούν τους νεότερους ομόφυλους τους, εντούτοις αντλούν τεράστια οφέλη από τους συχνούς περιπάτους και άλλες ανάλογες για την ηλικία τους φυσικές δραστηριότητες, τουλάχιστον 2 φορές την ημέρα.

Υπάρχουν 3 τύποι «δυναμωτικών ασκήσεων» που βοηθούν τα γηραιά μέλη του σώματος τους:

1) Παθητική ποικιλία ασκήσεων κίνησης , που βοηθά τους αποδυναμωμένους σκύλους ή ακόμα και τους υγιείς .

2) Ασκήσεις ισορροπίας και ιδιοδεκτικότητας (δηλαδή αυτόματου χωροταξικού προσανατολισμού και κίνησης) βοηθούν τα ηλικιωμένα φιλαράκια μας να παραμένουν ευέλικτα, ενώ ταυτόχρονα βελτιώνουν την ισορροπία και την ευστάθειά τους.

3) Στοχευμένες ασκήσεις ενδυνάμωσης βοηθούν τους μυς ενός σκύλου, για να στέκεται, να περπατάει και να τρέχει καλύτερα.

Άσχετα με την ηλικία του τριχωτού σου φίλου , η κοινωνική αλληλεπίδραση με άλλα κατοικίδια ή ανθρώπους είναι απαραίτητη.

Όπως οι άνθρωποι, έτσι και οι σκύλοι, αν αποκλεισθούν από τα κοινωνικά δρώμενα και τις συναναστροφές , θα μαραζώσουν ,αφού θα αισθάνονται παρείσακτοι και ανεπιθύμητοι. Δεν πρέπει να γίνονται υπερβολές στην κοινωνική τους ζωή.

Μικρά διαστήματα αλληλεπίδρασης και παιχνιδιού υπό ελεγχόμενες συνθήκες είναι ο ιδανικός τρόπος της εύρυθμης λειτουργικότητάς τους.

Τα παιχνίδια που περιέχουν φαγητό ή λιχουδιές τους διεγείρουν πνευματικά, όπως και μικρές εκπαιδευτικές συνεδρίες, για να φρεσκαριστεί η μνήμη τους ή να μάθουν κάτι καινούργιο.

• Κάνε συχνά Check up για να ελέγχεις την ευεξία του.

Συνήθως 2-3 φορές τον χρόνο πρέπει να επισκέπτεσαι τον κτηνίατρο σου για αυτόν τον λόγο.

Παρατηρώντας προσεκτικά τις αλλαγές στη φυσική και πνευματική υγεία του συντρόφου σου ,καθώς αυτός μεγαλώνει, είναι ο καλύτερος τρόπος πρόληψης για την εκδήλωση οποιουδήποτε δυνητικού ιατρικού κινδύνου σε πρώιμο στάδιο.

Ο κτηνίατρος σου πρέπει να κάνει εξετάσεις αίματος κοιτώντας προσεκτικά τα εσωτερικά όργανα και τον μεταβολισμό του σκυλο-παιδιού σου, ανιχνεύοντας όλες τις ύποπτες ενδείξεις.

Ο συχνός εμβολιασμός στα ηλικιωμένα ζώα δεν είναι απαραίτητος.

Αν ελέγχεις με αιματολογικές εξετάσεις τα επίπεδα αντισωμάτων για διάφορες ασθένειες, θα γνωρίζεις την αμυντική ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος του κολλητού σου.

Μειώνοντας τους εμβολιασμούς, μειώνεις και το επιπλέον τοξικό φορτίο που συσσωρεύεται στο σώμα του.

• Ελάττωσε το στρες σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του.

Ευτυχώς, μπορείς να κάνεις πολλά πράγματα σε αυτόν τον τομέα.

Υπέργηρα και ηλικιωμένα ζώα με μείωση της γνωστικής τους ικανότητας νιώθουν συχνά αποπροσανατολισμένα.

Καθιέρωσε με συνέπεια το καθημερινό πρόγραμμα δράσης του φίλου σου, ώστε να έχει συγκέντρωση και προσανατολισμό. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση του άγχους του.

Προσπάθησε να ξυπνάς και να κοιμάσαι τις ίδιες ώρες καθημερινά, να τηρείς το ίδιο πρόγραμμα φαγητού και βόλτας ημερησίως.

Είναι σημαντικό να τον διατηρείς στο σωστό του βάρος και στη σωστή φυσική του κατάσταση, για να ελέγχεις τις αρθρίτιδες και τις άλλες εκφυλιστικές μυοσκελετικές ασθένειες όσο μεγαλώνει.

Πρέπει να είναι κινητικός και να αισθάνεται άνετα.

Βελονισμός και χειροπρακτική φροντίδα, stretching και υδροθεραπείες θα προσδώσουν πολλά οφέλη στην διατήρηση της κινητικής του ικανότητας ακόμα και στις μεγαλύτερες ηλικίες.

Το τακτικό μασάζ θα ενισχύσει τον τόνο των μυών του ελαττώνοντας ταυτόχρονα τη χαλάρωσή τους , καθώς μεγαλώνει. Το μασάζ βοηθάει, επίσης, στην καλύτερη κυκλοφορία του αίματος, καθώς και στην απορροή του βλαβερού λεμφικού υγρού.

Ανακουφίζει την ακαμψία που προκαλεί η αρθρίτιδα, διατηρώντας τον καλό βηματισμό και την ενέργεια στην καθημερινότητα του.

Αν του στάζουν ούρα ή εμφανίζει ακράτεια, ως αποτέλεσμα της γήρανσης (και όχι από κάποια ασθένεια), να τον βγάζεις για τουαλέτα συχνότερα.

Μπορείς να του ξανασυστήσεις τη χρήση της κλούβας φύλαξης, αν στα πρώτα χρόνια της ζωής του είχε εκπαιδευτεί ανάλογα.

Αν έχει προβλήματα όρασης ή ακοής, χρησιμοποίησε οσφρητικά σήματα, όπως αιθέρια έλαια ή προϊόντα φερομόνης, ώστε να τον βοηθήσεις να βρει τον δρόμο γύρω του.

Η χρήση ράμπας, για να ανεβαίνει στο αυτοκίνητο ή την αγαπημένη του πολυθρόνα, θα τον βοηθήσει.

Αν έχει προβλήματα ύπνου, αύξησε την καθημερινή του άσκηση.

Ας κοιμάται στο δωμάτιο σου, αν θέλει, διότι έτσι θα ανακουφίσεις το άγχος στο οποίο ίσως οφείλεται η νυχτερινή του νευρικότητα και ανησυχία.

Καθοδήγησέ τον με καθαρά σήματα και ευκολοεφάρμοστες οδηγίες και, όταν του μιλάς, να είναι ήσυχος ο τόνος της φωνής σου με στοργική διάθεση.

• Χορήγησέ του υγιεινά συμπληρώματα διατροφής.

Σε σκύλους με μειωμένη γνωστική ικανότητα κάποια συμπληρώματα διατροφής ευεργετούν τη μνήμη τους με μακροπρόθεσμα οφέλη.

Έρευνες έχουν δείξει για παράδειγμα ότι το λάδι καρύδας βελτιώνει τη γνωστική λειτουργία των ηλικιωμένων σκύλων. Το ίδιο κάνουν κάποια εκχυλίσματα που προέρχονται από τη μέδουσα.

Από το κινέζικο φυτό Ginkgo Biloba βγαίνει ένα εκχύλισμα από τα πράσινα φύλλα του που βοηθάει στην καλύτερη τροφοδοσία με οξυγόνο του εγκεφάλου του σκύλου.

Αν χορηγηθεί νωρίς, έχει διαπιστωθεί ότι μπορεί να συντελέσει στη θεραπεία της γεροντικής άνοιας ή της νόσου του Αλτσχάιμερ.

Στα γενικότερα συμπληρώματα υγιεινής διατροφής, συνιστώνται προβιοτικά και πεπτικά ένζυμα για όλα τα ηλικιωμένα ζώα.

Επίσης, προϊόντα που περιέχουν omega-3 λιπαρά οξέα και ιδιαίτερα το krill oil είναι ευεργετικά.

Συμπληρώματα για τις αρθρώσεις και αντιοξειδωτικά όπως γλουκοζαμίνη , μεμβράνη από κέλυφος αυγού ή εκχύλισμα από μύδια Νέας Ζηλανδίας (perna mussel), υποστηρίζουν την επιβράδυνση της γήρανσης των αρθρώσεων των τριχωτών μας συντρόφων.

Απαραίτητα είναι τα φυσικά αντιφλεγμονώδη συμπληρώματα, όπως η Κουρκουμίνη και τα πρωτεολυτικά ένζυμα ,που βοηθούν το φιλαράκι σου να αντέξει τον πόνο.

Επίλογος

Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι πράγματι η γνωστική ικανότητα των σκύλων μειώνεται κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Αυτό μπορεί να συμβεί αρκετό χρόνο πριν την εμφάνιση των πρώτων κλινικών συμπτωμάτων.

Εφόσον δεν υπάρχουν σαφή tests που να επιβεβαιώνουν την απώλεια μνήμης ή την ικανότητα εκμάθησης του κολλητού σου, πρέπει ως υπεύθυνος σκυλο-γονέας να παρατηρήσεις έγκαιρα τις αλλαγές στη συμπεριφορά του που υποδηλώνουν ότι το φιλαράκι σου δεν μπορεί να εφαρμόσει αυτά που είχε μάθει ως τώρα.

Επίσης, να ξέρεις ότι, αν κάποια πράγματα στο νοικοκυριό σου ή στο πρόγραμμα του σκύλου σου αλλάζουν, το ηλικιωμένο φιλαράκι σου ίσως δεν μπορεί να τα αφομοιώσει γρήγορα ή και καθόλου.

Παρόλο που όλα αυτά είναι ενδείξεις ενός μυαλού που γερνάει, μπορεί επίσης να είναι σημάδια κάποιων εν δυνάμει προβλημάτων υγείας.

Ο τελικός κριτής της φυσικής και πνευματικής υγείας του κολλητού σου είναι ο κτηνίατρος σου, στον οποίο οφείλεις να απευθυνθείς,μόλις διαπιστώσεις έγκαιρα τις πρώτες ενδείξεις αλλαγών στη συμπεριφορά του συντρόφου σου.