Όπως εμείς, έτσι και τα κατοικίδια μας μπορεί να πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα που εμφανίζεται με διάφορους τρόπους.
Πρόσεξες ότι το 10χρονο σκυλάκι σου διστάζει να πηδήξει πάνω στην κουνιστή σου πολυθρόνα, όπου μαζί απολαμβάνατε όμορφες στιγμές ξεκούρασης;
Μήπως παρατήρησες ότι η χνουδωτή σου γάτα προσπαθεί επίμονα να σκαρφαλώσει στο κρεβάτι σου για τον μεσημεριανό της ύπνο, δίχως πάντα να τα καταφέρνει;
Η αρθρίτιδα συνήθως συναντάται σε μεγαλύτερα ηλικιακά ζώα (ή ανθρώπους), χωρίς αυτό να αποκλείει και τις πιο νέες ηλικίες.
Περίπου 14 εκατομμύρια ενήλικοι σκύλοι στις ΗΠΑ υποφέρουν από αρθρίτιδα, καθώς και το 90% των γατών από 12 ετών και άνω σύμφωνα με αποδείξεις που βασίζονται στα ευρήματα των ακτινογραφιών τους.
Υπάρχουν 2 τύποι αρθρίτιδας: Η πρωταρχική μορφή και η δευτερεύουσα. Η οστεοαρθρίτιδα, γνωστή και ως εκφυλιστική νόσος των αρθρώσεων (DJD), είναι μία ασθένεια των αρθρώσεων με προοδευτική εξέλιξη που χαρακτηρίζεται από τη χρόνια φλεγμονή τους.
Μπορεί να έχει πρωτεύουσα ή δευτερεύουσα μορφή.
Τα συμπτώματα της πρώτης συνήθως εμφανίζονται ως μέρος της διαδικασίας γήρανσης ενός ζώου.
Από την άλλη, η δευτερεύουσα αρθρίτιδα μπορεί να έχει μεγάλη ποικιλία αιτιών ύπαρξης, όπως κάποιο τραύμα, αφύσικη φθορά των αρθρώσεων και του χόνδρου ή ένα κληρονομικό ελάττωμα του ζώου, όπως η δυσπλασία του ισχίου στους σκύλους.
Επιπλέον αιτίες της δευτερογενούς αρθρίτιδας είναι:
· Μερική ή ολική εξάρθρωση της επιγονατίδας
· Ανεπαρές δέσιμο των οστεοχόνδρων
· Εκτεταμένη χαλάρωση των αρθρώσεων
· Συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή
· Μη φυσιολογική ανάπτυξη των ισχύων ή του ώμου
· Παρατεταμένη θεραπεία με στεροειδή
Σε πολλές περιπτώσεις οστεοαρθρίτιδας των κατοικιδίων, δεν είναι τελείως ξεκάθαρη η αιτία εμφάνισης αυτής της φλεγμονής.
Η αρθρίτιδα δεν είναι πάντα φυσιολογικό φαινόμενο της γήρανσης. Πολλοί πιστεύουν ότι πρόκειται για μία ασθένεια των οστών, ενώ στην πραγματικότητα είναι των αρθρώσεων.
Το ίδρυμα «Morris Animal Foundation», υποστηρίζει :
«Η έρευνα δείχνει ότι ο χόνδρος είναι σε συνεχή διαδικασία ρευστής αναδιάρθρωσης με τους παράγοντες που ευνοούν τον εκφυλισμό του να ισοσταθμίζουν αυτούς που τον ανακατασκευάζουν. Η διαδικασία αυτή συνεχίζεται καθόλη τη διάρκεια της ζωής των φίλων μας.
Για αδιευκρίνιστους μέχρι τώρα λόγους αυτή η ισορροπία μπορεί να διαταραχθεί και στους οστεοαρθριτικούς ασθενείς, δηλαδή οι εκφυλιστικοί παράγοντες επικρατούν έναντι των επισκευαστικών με αποτέλεσμα την απώλεια χόνδρου, η οποία προκαλεί την εμφάνιση κλινικών συμπτωμάτων και πόνου που οφείλονται στην ασθένεια.»
Επιπλέον υπάρχουν αποδείξεις ότι η οστεοαρθρίτιδα δεν είναι φυσιολογικό αποτέλεσμα της γήρανσης.
«Όταν οι ερευνητές συγκρίνουν τον χόνδρο ασθενών ζώων με αρθρίτιδα με εκείνο γηραιοτέρων που δεν πάσχουν από αυτήν, υπάρχουν κάποιες ομοιότητες, όμως από άλλες σκοπιές οι ιστοί διαφέρουν ανάμεσα τους.
Αυτό δείχνει ότι η οστεοαρθρίτιδα είναι ασθένεια και όχι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα της γήρανσης των κατοικιδίων μας.»
7 κοινά σημάδια αρθρίτιδας στους σκύλους και τις γάτες
Τα συμπτώματα της αρθρίτιδας γενικά ποικίλλουν, όμως περιλαμβάνονται σίγουρα τα 7 παρακάτω. Αν κάποιο ή περισσότερα από αυτά υπάρχει στον κολλητό σου, καλό θα ήταν να επισκεφθείς τον κτηνίατρο σου.
Το κούτσεμα
Ίσως είναι το πιο συχνό σημάδι ενός αρθριτικού ζώου.
Αν η γάτα ή ο σκύλος σου χωλαίνουν, ειδικά όταν σηκώνονται όρθιοι από στάση ξαπλώματος ή καθίσματος, σίγουρα υπάρχει πιθανότητα να υποφέρει από αρθρίτιδα.
Συνήθως ,αυτό γίνεται προοδευτικά λιγότερο αντιληπτό, όταν αρχίσει να κινείται.
Δυσκολία κίνησης
Κατοικίδια με αυτήν τη νόσο δείχνουν συνήθως απροθυμία ή ανικανότητα να κάνουν συγκεκριμένα πράγματα που στο παρελθόν τα έκαναν με ευκολία.
Για παράδειγμα, ο σκύλος διστάζει να πηδήξει μέσα ή έξω από το αυτοκίνητο, διότι πονάει, ή η γάτα σου προσπαθεί να ανέβει πάνω στο τραπέζι ή το κρεβάτι και δεν τα καταφέρνει, γιατί οι ευάλωτες αρθρώσεις της έχουν επηρεάσει αρνητικά την αλτική της ικανότητα.
Θέματα των σπονδύλων
Αρθρώσεις με φλεγμονή μπορεί να εμφανιστούν σε συγκεκριμένες περιοχές της σπονδυλικής στήλης οδηγώντας τον τριχωτό σου σύντροφο να κρατά το κεφάλι του χαμηλότερα από το φυσιολογικό λόγω του πόνου στον λαιμό του ή να υιοθετήσει μία καμπουροειδή στάση σώματος.
Το χώλεμα σε 1 ή και τα 2 πίσω πόδια μπορεί επίσης να είναι σύμπτωμα αρθρίτιδας στη σπονδυλική στήλη.
Κούραση
Τα κατοικίδια που νοσούν τείνουν να κουράζονται ευκολότερα από τα υγιή, διότι ο πόνος και τα κινητικά προβλήματα τα εξαντλούν ταχύτερα.
Ίσως, πρόσεξες ότι η γάτα ή ο σκύλος σου ξοδεύει λιγότερο χρόνο στην κίνηση και πιο πολύ στην ξεκούραση και τον ύπνο.
Ευερεθιστικότητα
Η δυσφορία που προκαλεί η αρθρίτιδα μπορεί να μεταμορφώσει το πιο φιλικό και καλόβολο κατοικίδιο σε 1 οξύθυμο και απλησίαστο σύντροφο, ειδικά αν του φέρεσαι ή τον χαϊδεύεις με τρόπο που επιτείνει τον πόνο του.
Ατροφία μυών
Αν αφήσεις το φιλαράκι σου χωρίς θεραπεία, τότε θα ατροφήσουν οι μύες του, κάτι που πρακτικά σημαίνει τον θάνατο των ιστών των μυών από τη μη χρήση τους.
Αν 1 ή περισσότερα πόδια του κολλητού σου φαίνονται πιο λεπτά από τα άλλα, σημαίνει ότι αδυνατίζουν συνεχώς οι μύες τους.
Γλύψιμο ή δάγκωμα συγκεκριμένων περιοχών του σώματος
Κάποια κατοικίδια που πάσχουν από αρθρίτιδα γλείφουν ή μασούν το δέρμα που καλύπτει την πάσχουσα άρθρωση, προσπαθώντας να ανακουφιστούν από τη δυσφορία που νιώθουν.
Αν αυτή η συμπεριφορά γίνει εμμονική, το κατοικίδιο θα εμφανίσει ερεθισμένο δέρμα, απώλεια τριχώματος ή hot spots στις επηρεασμένες περιοχές του σώματος.
Η ανακάλυψη της οστεοαρθρίτιδας στις γάτες είναι πιο δύσκολη περίπτωση
Από τη φύση τους οι γάτες είναι εξπέρ στο κρύψιμο του πόνου που αισθάνονται και πρέπει να ψάξεις βαθύτερα από 1 απλό κούτσεμα.
Πρέπει να ανιχνεύσεις τυχόν αλλαγές στη συμπεριφορά της. Κάποιες από αυτές είναι οι ακόλουθες :
· Δισταγμός στα άλματα πάνω σε πράγματα ή δυσκολία κατάκτησης χαμηλών υψομετρικών στόχων.
· Μειωμένο ενδιαφέρον για άλλα μέλη της οικογένειας, ανθρώπους ή ζώα.
· Η αφόδευση ή ούρηση έξω από την αμμολεκάνη, ειδικά αν αυτή έχει υψηλά τοιχώματα ή είναι πάνω σε όροφο ή σε δυσπρόσιτο μέρος του σπιτιού.
· Η έλλειψη ενέργειας ή ο περισσότερος ύπνος
· Η αποφυγή κάλυψης των κοπράνων ή των ούρων της με άμμο.
· Έλλειψη όρεξης.
Αν παρατηρήσεις ένα η περισσότερα από τα παραπάνω σημάδια στη γάτα σου, ίσως υποπτευθείς την οστεοαρθρίτιδα ως ένοχο αίτιο και άμεσα πρέπει να κλείσεις επίσκεψη στον κτηνίατρο σου.
Όσο πιο γρήγορα βρεις την υποκείμενη αιτία αλλαγής της συμπεριφοράς του φίλου σου, τόσο πιο γρήγορα θα τον ανακουφίσεις.
Η Margaret Gruen, βοηθός καθηγητή στο μάθημα φαρμακευτικής συμπεριφοράς του North Carolina University, συνέστησε 6 απλές ερωτήσεις του ΝΑΙ ή ΟΧΙ, ώστε να διαπιστωθεί η ύπαρξη εκφυλιστικής φλεγμονής των αρθρώσεων μίας γάτας:
1. Μπορεί να πηδήξει πάνω από κάποιο φυσιολογικό ύψος η γάτα σου;
2. Μπορεί να πηδήξει κάτω στο έδαφος από κάποιο ύψος η γάτα σου;
3. Μπορεί να ανέβει σκάλες η γάτα σου;
4. Μπορεί να κατέβει σκάλες η γάτα σου;
5. Μπορεί να τρέχει φυσιολογικά η γάτα σου;
6. Μπορεί να κυνηγήσει κινούμενα αντικείμενα (παιχνίδια ή έντομα) η γάτα σου;
Τρόποι βοήθειας κατοικιδίων με αρθρίτιδα
Η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής για την αντιμετώπιση του πόνου, σε συνδυασμό με φυσικά αντιφλεγμονώδη μη στεροειδή συμπληρώματα που αντιμετωπίζουν σε μακροπρόθεσμη βάση τις παράπλευρες συνέπειες των φαρμάκων, μπορούν να αποτελέσουν ένα συνδυαστικό πρωτόκολλο θεραπείας που θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής του κολλητού σου.
Τα συμπληρώματα αυτά περιέχουν:
· Υψηλής ποιότητας omega-3 σκευάσματα (krill oil)
· Κουρκουμίνη
· Μία σύνθεση εστεροποιημένων λιπαρών οξέων
· Φυσικές αντιφλεγμονώδεις φόρμουλες (boswellia, πρωτεολυτικά ένζυμα, TCM traditional Chinese medicine μέσω βοτάνων και άσκησης κ.α).
Επίσης ο πόνος μπορεί να καταπολεμηθεί με θεραπείες αποκατάστασης, όπως κρύα θεραπεία με λέιζερ, με ηλεκτρομαγνητικούς παλμούς πεδίων, βελονισμό κ.α).
Είναι πολύ βασική η φυσιοθεραπεία για αρθριτικά κατοικίδια, ώστε να συντηρείται η καλή κατάσταση των αρθρώσεων, ο τόνος των μυών και η ποικιλία των κινήσεων.
Αυτά πραγματοποιούνται μέσω ασκήσεων και μασάζ.
Τα πρωτόκολλα αυτά σχεδιάζονται από φυσιοθεραπευτές ζώων ή κτηνιάτρους αποκατάστασης και βελτιώνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των πολύτιμων συντρόφων μας.
Επίσης, η διατήρηση του κατοικίδιου σου σε ένα υγιές βάρος είναι εξαιρετικά σημαντικό για την πρόληψη ή την καταπολέμηση των αρθριτικών συμπτωμάτων.
Μία υπέρβαρη γάτα ή σκύλος με αρθρίτιδα θα έχει αξιοσημείωτη βελτίωση των συμπτωμάτων της, όταν χάσει μόλις ένα μικρό ποσοστό σωματικού βάρους.
Τα κατοικίδια πρέπει να κινούνται περισσότερο, καθώς γερνούν και όχι λιγότερο.
Αυτό αποτελεί μία πρόκληση, ειδικά στις γάτες, αλλά πρέπει να γίνεται με συνέπεια και δημιουργικά.
Παρόλο που η ένταση, η διάρκεια και ο τύπος των ασκήσεων θα αλλάζουν, η καθημερινή δραστηριότητα είναι κρίσιμη στην πρόληψη σοβαρής μυοσκελετικής αδυναμίας που εμφανίζεται κατά την πάροδο των χρόνων.
Οι μύες συντηρούν το σωματικό πλαίσιο του φίλου σου και διατηρώντας σωστά τον μυικό του τόνο θα επιβραδύνεις αρκετά την χαλάρωση των αρθρώσεων του.
Σημαντική είναι η χορήγηση μίας βέλτιστης θρεπτικά διατροφής που ιδανικά θα είναι ειδική για τη φυλή, το μέγεθος και την ηλικία του κολλητού σου, ώστε να τον κρατάς στο σωστό βάρος.
Ευεργετικά συμπληρώματα διατροφής για τις αρθρώσεις
Οι προστατευτικοί παράγοντες των χόνδρων που έχουν έχουν παραμείνει ανεπηρέαστοι από την αρθρίτιδα περιλαμβάνουν:
· θειική γλουκοζαμίνη
· μεμβράνη κελύφους αυγών
· συμπληρώματα μυδιών με πράσινο χείλος
· διατροφικό συμπλήρωμα συστατικών θείου που συναντάται στα φυτά
Αυτά τα συστατικά μειώνουν τον ρυθμό εκφυλισμού του χόνδρου που είναι ένα σημαντικό βήμα στη μακροχρόνια αντιμετώπιση της αρθρίτιδας.
Η μορφή, η δοσολογία και ο τύπος αυτών των συμπληρωμάτων δίνονται από τον κτηνίατρο σου, αφού αναλύσει τις εξατομικευμένες ανάγκες του τριχωτού σου φίλου.
Τα συστατικά αυτά πρέπει να συνδυάζονται με αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ανάλογα την περίπτωση, διότι τα μεγαλύτερα λάθη που γίνονται αφορούν τη μονόπλευρη αντιμετώπιση του προβλήματος.
Επίλογος
Η συνηθέστερη προτροπή του κτηνιάτρου προς τους γονείς των ασθενών κατοικιδίων είναι η διενέργεια ενός checkup ευεξίας 2 φορές τον χρόνο, ώστε να επανεξετάζεται διαρκώς το status της υγείας τους και να ελέγχεται η δυνατότητα επίτευξης ποικιλίας κινητικών ασκήσεων.
Κρίσιμος παράγοντας είναι η συντήρηση της μυικής μάζας ή η διαπίστωση τυχόν μείωσης αυτής, καθώς και η προσαρμογή του πρωτοκόλλου θεραπείας με γνώμονα τη σταθεροποίηση της ποιότητας ζωής του συντρόφου σου στο δυνητικά βέλτιστο επίπεδό της.