Η κα Μαρία είναι μία γυναίκα της διπλανής πόρτας.
Για πολλά χρόνια από τότε που έμεινε χήρα, μένει μόνη της στο ρετιρέ μιας πενταώροφης πολυκατοικίας κάπου κοντά στο κέντρο της Αθήνας.
Τα δύο της παιδιά, ο 40χρονος Αντώνης και η 35χρονη Όλγα μετακόμισαν στο εξωτερικό στην αρχή της κρίσης, αναζητώντας ένα καλύτερο μέλλον.
Έμεινε μόνη της μαζί με τον Φίφη, μία πανέμορφη σιαμέζικη αρσενική γάτα 7 ετών.
Σε αυτόν λέει κάθε μέρα τον πόνο της , μαζί κάθονται και γελούν στον καναπέ βλέποντας την αγαπημένη τους καθημερινή κωμική σειρά.
Στη διάρκεια της νύχτας, ευχαριστιέται ακούγοντας το χουρχουρητό του στα πόδια της.
Έξω δεν βγαίνει συχνά παρά μόνο για τα ψώνια της εβδομάδας , την πληρωμή των υποχρεώσεων της ή αν προκύψει κάτι έκτακτο για τον «κανακάρη» της.
Ο Φίφης είναι το κέντρο του σύμπαντος αυτής της μοναχικής γυναίκας.
Μία μέρα, καθώς επέστρεφε φορτωμένη με ψώνια, ακούει δίπλα από ένα μεγάλο κάδο σκουπιδιών έντονο νιαούρισμα. Γεμάτη περιέργεια κοιτάει και τι να δει!
Ένα μικρό θηλυκό γατάκι περίπου 4 μηνών έψαχνε απεγνωσμένα για τροφή στα σκουπίδια.
Το πήρε στην αγκαλιά της ,το χάιδεψε και αμέσως σκέφθηκε τον Φίφη και τη χαρά που θα έκανε, όταν θα το έφερνε σπίτι μαζί της.
Οι μέρες κυλούσαν με τη μικρή Τζένη να γυροφέρνει ανάμεσα στα πόδια του αδιάφορου Φίφη που της έχωνε κάποιες νυχιές όταν τον ενοχλούσε πολύ.
Κάποια μέρα όμως, γυρνώντας στο σπίτι η κα Μαρία γλίστρησε σε μία λίμνη ούρων δίπλα από τον καναπέ της.
Αναρωτήθηκε φωναχτά τι δουλειά είχε εκεί αυτή η υγρή μάζα και ενστικτωδώς κοίταξε το δοχείο άμμου του φρεσκοταϊσμένου Φίφη, όπου ανέμελα έγλυφε τη γούνα του χωνεύοντας το υπέροχο πρωινό γεύμα του.
Η άμμος υγιεινής ήταν άθικτη μέσα στο δοχείο πράγμα παράξενο για τον Φίφη που συνήθως μετά το φαγητό έπινε τόσο πολύ νερό που βρέχονταν ακόμα και τα μουστάκια του.
Η κα Μαρία ανησύχησε και άρχισε να σκέφτεται τι συνέβη και ο Φίφης ούρησε μακριά από το κουτί της άμμου.
Αναλαμβάνοντας να λύσουμε την απορία κάθε προβληματισμένου γάτο -γονέα για αυτήν τη συμπεριφορά, θα ρίξουμε φως στις αιτίες καθώς και στην αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου.
Αιτίες ούρησης έξω από την αμμολεκάνη
Πριν ξεκινήσεις τις αλλαγές στα αξεσουάρ τουαλέτας της γάτας σου, πρέπει να διαπιστώσεις τί οδήγησε το φιλαράκι σου σε αυτήν τη συμπεριφορά.
Οι αιτίες του φαινομένου αυτού είναι συνήθως οι 2 παρακάτω :
• Πρόβλημα υγείας
• Πρόβλημα συμπεριφοράς
Ιατρικό πρόβλημα
Αν η γάτα ουρεί σε ακατάλληλο μέρος, τότε η πρώτη σου κίνηση είναι να επισκεφθείς τον κτηνίατρο σου.
Αυτός θα την εξετάσει προσεκτικά και θα κάνει ανάλυση ούρων.
Να είσαι σίγουρος ότι υπάρχουν εν δυνάμει πολλά προβλήματα που σχετίζονται με το ουροποιητικό σύστημα μίας γάτας.
Πέτρες στην ουροδόχο κύστη
Κάποιες γάτες εμφανίζουν πέτρες στην ουροδόχο κύστη που μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό ή ακόμα και απόφραξη του οργάνου αυτού.
Επίσης, κρύσταλλοι μπορεί να συνοδεύουν την παρουσία αυτών των λίθων ή να εμφανιστούν πρώτοι αυτοί ως προάγγελος του σχηματισμού τους.
Ο κτηνίατρος θα κάνει ακτινογραφία στην περιοχή για να διαπιστώσει το μέγεθος και την ποσότητα των πετρών αυτών.
Αν είναι μικρές τότε ίσως με ειδική δίαιτα μπορεί να λυθεί το πρόβλημα ,ενώ ,αν είναι μεγάλες, μπορεί να χρειαστεί εγχείρηση ( κυστοτομή ).
Είναι σύνηθες ,όταν μία γάτα έχει πέτρες στην ουροδόχο κύστη ,να έχει υποστεί και ουρολοίμωξη οπότε η χορήγηση αντιβίωσης είναι επιβεβλημένη.
Ιδιοπαθής κυστίτιδα
Ο όρος κυστίτιδα σημαίνει φλεγμονή της ουροδόχου κύστεως.
Ιδιοπαθής σημαίνει άγνωστη αιτία εμφάνισης της φλεγμονής αυτής.
Συνήθως με την πάθηση αυτή εμφανίζεται και αιματουρία. Η εξέταση δείγματος ούρων είναι σημαντική διότι το αίμα εντοπίζεται στο μικροσκόπιο.
Αν ο κτηνίατρος διαγνώσει ότι υπάρχει αίμα στα ούρα ,αλλά δεν υπάρχουν κρύσταλλοι , βακτηρίδια ή πέτρες ,τότε το πόρισμα μάλλον θα είναι η ιδιοπαθής κυστίτιδα.
Συνήθως αυτή θεραπεύεται με συνδυασμό ειδικής διατροφής και ποιοτικής αναβάθμισης του περιβάλλοντος διαβίωσης στο σπίτι ( όπως η χρήση πολυώροφων ονυχοδρομίων όπου θα σκαρφαλώνει και θα ξύνει τα νύχια της ή με αναπαυτικά σημεία ξεκούρασης δίπλα σε παράθυρα για να παρατηρεί με ασφάλεια τι γίνεται στον έξω κόσμο ).
Μεταβολικές παθήσεις
Μπορεί να είναι χρόνιο νεφρικό νόσημα, ασθένεια του ήπατος , διαβήτης ή θυρεοειδής οι αιτίες που προκαλούν μη κανονική ούρηση και οδηγούν στην παράγωγή αυξημένης ποσότητας ούρων.
Αν το φιλαράκι σου πίνει περισσότερο νερό από το συνηθισμένο ή λερώνει τη λεκάνη του συχνότερα ,τότε ο κτηνίατρος σου ίσως διενεργήσει αιματολογικές εξετάσεις για να διαπιστώσει την ύπαρξη των παραπάνω παθήσεων.
Ουρολοίμωξη
Η εμφάνιση της σπανίζει σε νεαρές γάτες, αλλά αποτελεί συχνό φαινόμενο στις γηραιότερες που επηρεάζει το ουροποιητικό τους σύστημα από μόνη της ή σε συνδυασμό με άλλες παθήσεις.
Επίσης ,η ύπαρξη βακτηριδίων μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στο ουροποιητικό σύστημα.
Η χρήση αντιβίωσης είναι μάλλον αναγκαία σε αυτήν την περίπτωση.
Ο κτηνίατρος θα συστήσει επαναληπτικές εξετάσεις μετά το τέλος της φαρμακευτικής αγωγής για να σιγουρευτεί ότι η φλεγμονή αντιμετωπίσθηκε επιτυχώς.
Τα προβλήματα στο ουροποιητικό σύστημα ειδικά στις αρσενικές γάτες μπορεί να οδηγήσουν στην απόφραξη αυτού.
Αν ο κολλητός σου προσπαθώντας να ουρήσει βγάζει μικρή ποσότητα ούρων ή καθόλου τότε μπορεί να έχει πάθει μερική ή ολική απόφραξη.
Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να επισκεφθείς τον κτηνίατρό σου άμεσα προτού το πρόβλημα απειλήσει τη ζωή του μικρού σου φίλου.
Σε κάποιες περιπτώσεις η μη κανονική ούρηση μπορεί να οφείλεται και σε άλλους παράγοντες.
Η γάτα σου μπορεί να πονάει ή να αισθάνεται δυσφορία σε άλλο μέρος του σώματος εκτός του ουροποιητικού συστήματος.
Αν οι αναλύσεις ούρων δεν δείξουν κάτι ,τότε ο κτηνίατρος πρέπει να συνεκτιμήσει με επιπλέον εξετάσεις τη συνολική υγεία του φίλου σου.
Οι μικροβιολογικές εξετάσεις θα αποκαλύψουν τυχόν προβλήματα υγείας ,όπως διαβήτη ή νόσημα των νεφρών.
Προβλήματα συμπεριφοράς
Αν αποκλεισθούν ιατρικά προβλήματα σχετικά με την εκτός αμμολεκάνης ούρηση της γάτας σου ,τότε πρέπει να στρέψεις την προσοχή σου σε άλλους παράγοντες που προκαλούν αυτή τη συμπεριφορά.
Βρώμικο δοχείο άμμου
Οι γάτες είναι ιδιότροπες σχετικά με την τουαλέτα τους.
Μπορεί η αμμολεκάνη να είναι πολύ βρώμικη για το φιλαράκι σου ή αντίθετα πολύ καθαρή αλλά σε άβολη θέση ως προς τη χρήση της.
Επίσης μπορεί να είναι τοποθετημένη σε σημείο που δεν του αρέσει.
Αν έχεις τουαλέτα κλειστού τύπου ίσως τον φοβίζει ή δεν αισθάνεται άνετα.
Ακόμα και η οσμή της άμμου μπορεί να τον απωθεί ή να ενοχλείται όταν κολλάει στα πέλματα του.
Αν έχεις πολλές γάτες ίσως ο αριθμός των δοχείων άμμου είναι μικρός και ,όπως ξέρεις, ο συνωστισμός και η έλλειψη επιλογών δεν τους αρέσει.
Άγχος
Μπορεί η γάτα σου να θέλει να σου πει ότι είναι αγχωμένη.
Ίσως η ύπαρξη κάποιου άλλου κατοικίδιου την οδηγεί σε αυτήν τη συμπεριφορά για να μαρκάρει το χώρο της θέλοντας να δώσει το μήνυμα σε εσένα αλλά και στον αντίπαλο της.
Επίσης, εκτός του άγχους για τον παραπάνω λόγο μπορεί να εκφράζει και φόβο διστάζοντας να μπει μέσα στη λεκάνη της που βρίσκεται κοντά στον χώρο που κινείται ο «παρείσακτος επισκέπτης».
Το ίδιο μπορεί να αισθάνεται και με την παρουσία κάποιου ξένου ανθρώπου που φιλοξενείται ή έρχεται συχνά στο σπίτι σου.
Οι γάτες είναι πολύ ευαίσθητες σε οποιαδήποτε αλλαγή στο οικείο περιβάλλον τους.
Όποια όμως και αν είναι η αιτία που νιώθει στρες ,προσπάθησε να της εξασφαλίσεις ένα ήσυχο μέρος διαφυγής. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι οι εισβολείς ,είτε άλλο κατοικίδιο είτε άγνωστοι άνθρωποι, δεν πρέπει να έχουν πρόσβαση στο καταφύγιο της.
Παλιές οσμές ούρων
Αν κατά λάθος ούρησε το φιλαράκι σου σε κάποιο ανεπιθύμητο μέρος ,η μυρωδιά από την ανάρμοστη αυτή πράξη ίσως δεν << έσβησε >> μετά τον καθαρισμό της.
Οι γάτες διαθέτουν πολύ οξυμμένη την αίσθηση της όσφρησης.
Αν διατηρείται η οσμή , προτείνεται σπρέι με ένζυμα εξαφάνισης οσμών και λεκέδων , πάνω στην περιοχή εκείνη.
Τρόποι αντιμετώπισης της εκτός λεκάνης ούρησης
Είναι μάλλον κοινή πεποίθηση ότι ο πιο συχνός λόγος για την ακατάλληλη αυτή συμπεριφορά είναι η απόρριψη της αμμολεκάνης.
Αν ο κολλητός ουρεί οπουδήποτε και έχουν αποκλεισθεί ιατρικά αίτια που οδηγούν σε αυτό το φαινόμενο , τότε πρέπει να επανεκτιμήσεις την κατάσταση του εξοπλισμού σου.
• Ερεύνησε αν το δοχείο είναι καθαρό και επιθυμητό από το φιλαράκι σου.
Διάλεξε το μεγαλύτερο σε διάσταση δοχείο ανοικτού τύπου διότι μπορεί να νιώθει ασφυκτικά μέσα σε ένα κλειστού τύπου , ειδικά αν είναι μεγαλόσωμος και αφράτος.
• Τοποθέτησε τη λεκάνη σε ήσυχη και προσβάσιμη περιοχή του σπιτιού σου.
Σιγουρέψου ότι δεν είναι κοντά εκεί που τρώει και πίνει.
• Αν το σπίτι σου αποτελείται από ορόφους τότε βάλε 1 λεκάνη σε κάθε όροφο διότι και αυτή όπως και εσύ ,αν κοιμόσουν στον 3ο όροφο δεν θα ήθελες να κάνεις την ανάγκη σου στο ισόγειο.
• Για πιο ηλικιωμένες γάτες το δοχείο της άμμου πρέπει να είναι εύκολο στη χρήση του. Δηλαδή η πλευρά εισόδου να είναι πιο χαμηλή για να την υπερπηδήσουν εύκολα ή αν δεν έχεις τέτοιου τύπου ,μια μικρή ράμπα ίσως βοηθούσε.
• Ανακάλυψε την κατάλληλη άμμο υγιεινής που αρέσει στον τριχωτό σου σύντροφο.
Διάλεξε κάποια άοσμη που καθαρίζεται εύκολα και δεν κολλάει στις πατούσες του.
• Πολλοί κτηνίατροι συνιστούν στον κάθε γάτο -γονέα να έχει για κάθε μία γάτα το δικό της δοχείο άμμου συν 1 επιπλέον.
Ένας λόγος είναι ότι σε πολλές γάτες αρέσει να πηγαίνουν σε άλλη λεκάνη για ούρηση και σε άλλη για αφόδευση.
Ο άλλος λόγος είναι η αποφυγή ανταγωνισμού αν είναι περισσότερες της μίας και η οριοθέτηση περιοχής της τουαλέτας τους.
• Πρέπει να αναρωτηθείς αν το σπίτι σου αποτελεί ένα μέρος ευτυχισμένης διαβίωσης για τον κολλητό σου.
Σε αυτό τον σκοπό θα βοηθούσε η ύπαρξη ονυχοδρομίων με επίπεδα για σκαρφάλωμα και ξύσιμο των νυχιών , που το απολαμβάνουν τακτικά , σημεία ξεκούρασης κοντά σε παράθυρα όπου άνετα και με ασφάλεια μπορούν να παρακολουθούν τον έξω κόσμο.
Οι γάτες όπως γνωρίζεις, είναι πολύ περίεργα ζώα.
Θυμήσου να παίζεις τακτικά με το φιλαράκι σου χρησιμοποιώντας διαδραστικά παιχνίδια (ραβδί με φτερό).
Αν το περιβάλλον που ζει είναι μη φιλικό ,τότε ίσως ο κτηνίατρος σου προτείνει συμπληρώματα ή αξεσουάρ κατά του άγχους και του στρες.
• Είναι αναγκαίο να καθαρίζεις τις περιοχές ούρησης εκτός δοχείου χρησιμοποιώντας σπρέι καθαρισμού με ένζυμα που σβήνουν τις οσμές και εξαφανίζουν τους λεκέδες.
Αν δε γίνει σωστά αυτή η διαδικασία μπορεί ο κολλητός σου να μετατρέψει σε «στέκι» τις περιοχές αυτές.
Επίλογος
Καταλήγοντας , πρέπει να επισημάνουμε ότι το κλειδί εξάλειψης του φαινομένου της ανάρμοστης ούρησης εκτός αμμολεκάνης είναι η υπευθυνότητα και η προσοχή του γατο-γονέα.
Διατήρησε το φιλαράκι σου υγιές κάνοντας επισκέψεις ρουτίνας στον κτηνίατρο σου για προληπτικές εξετάσεις, αλλά και όταν προκύψει πρόβλημα.
Εντόπισε αν νιώθει αγχωμένος για κάποιο λόγο και μετάτρεψε το περιβάλλον διαβίωσης του σε έναν φιλικό χώρο που θα ικανοποιεί τις ανάγκες και τις δραστηριότητες του.