Γιατί σε δαγκώνει ο παπαγάλος σου; Αίτια και τρόποι αντιμετώπισης αυτής της συμπεριφοράς

Το ράμφος στους παπαγάλους δεν αποτελεί ένα όπλο εκ φύσεως.

Αντίθετα, είναι ένα αισθητήριο όργανο που χρησιμοποιείται για να εξερευνούν και να αντιλαμβάνονται τον κόσμο. Σε αυτήν τη διαδικασία δεν περιλαμβάνεται το δάγκωμα, ωστόσο μπορεί να προκύψουν δυσκολίες, ενίοτε και πόνος.

Τα μωρά-παπαγάλοι πρέπει νωρίς να διδαχθούν τα όρια χρήσης του ράμφους τους.

Η διαδικασία της εξερεύνησης δεν πρέπει να περιλαμβάνει τιμωρίες και αποδοκιμασίες, αλλά δουλειά με το φιλαράκι σου, για να μάθει να χειρίζεται ευγενικά το ράμφος του, ώστε να γλυτώσεις μελλοντικούς τραυματισμούς.

Είναι σημαντικό ο παπαγάλος σου να κατανοήσει τα όρια του ανθρώπινου πόνου.

Όταν ενθουσιάζεται ή αγριεύει και τσιμπάει με ορμή, απαλά να λες τη λέξη «ήρεμα». Να είσαι συνεπής, ώστε να κατανοήσει ότι αυτό το είδος εξερεύνησης είναι απαγορευμένο.

Αν βρίσκεται σε υπερδιέγερση και δεν ηρεμεί, τράβα γλυκά το χέρι σου από το ράμφος του. Θα βοηθούσε αν είχες κοντά σου κάποιο παιχνίδι με επένδυση φρούτων ή λαχανικών ή κάποιο 100% βαμβακερό ύφασμα δεμένο σε σχήμα κόμπου, για να του δώσεις κάτι άλλο να μασήσει, εκτός από τα δάχτυλα σου.

Γιατί δαγκώνουν τα πουλιά;

Το δάγκωμα, ίσως γίνει συνήθεια, αλλά δεν αποτελεί φυσιολογική συμπεριφορά, εκτός και αν ο παπαγάλος σου δεχθεί σοβαρή πρόκληση.

Στην άγρια φύση, σπάνια οι παπαγάλοι δείχνουν επιθετική συμπεριφορά.

Πρέπει, πάντα να προσπαθείς να καταλάβεις γιατί σε δαγκώνει ο κολλητός σου:

• Πολλοί αρχίζουν να δαγκώνουν στην εφηβεία, όταν προσπαθούν να ξεχωρίσουν τον ηγέτη του άνθρωπο-κοπαδιού τους.

• Κάποιοι άλλοι δαγκώνουν στην αναπαραγωγική περίοδο λόγω ορμονικών διαταραχών. Ενώ κάποια συγκεκριμένα είδη του Αμαζονίου έχουν τη χειρότερη φήμη για αυτήν τη συμπεριφορά, άλλα είδη όπως οι Cockatoos και οι African Grays μπορεί να επιδείξουν παρόμοια συμπεριφορά αυτήν την περίοδο. Επίσης, η υπεράσπιση της περιοχής τους ή η προσέλκυση υποψήφιου συντρόφου ίσως οδηγήσει σε αυτήν την αντίδραση.

• Άλλα πάλι πουλιά δαγκώνουν για διασκέδαση ως μέρος του παιχνιδιού τους. Οι Ποιοκέφαλοι της Σενεγάλης ή οι Καίκ ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Αυτοί έχουν συνήθως παιχνιδιάρικη διάθεση και συχνά δαγκώνουν κάποιον που συμπαθούν, αλλά το κάνουν σε κάποιες περιπτώσεις και σε εκείνους στους οποίους θέλουν να επιβληθούν.

Το δάγκωμα σε αυτήν την περίπτωση θεωρείται αστείο, αφού, το να κυνηγούν για να δαγκώσουν κάποιον, είναι μέρος του παιχνιδιού.

• Οι παπαγάλοι συντροφιάς επιδεικνύουν αυτήν τη συμπεριφορά αντιδρώντας σε κάτι που τους τρομάζει ή τους μπερδεύει ή τους διεγείρει. Πολλοί από αυτούς υιοθετούν αυτήν την υπερβολικά φορτισμένη συμπεριφορά, όταν ενθουσιάζονται. Η σύγχυση είναι αντίδραση σε ανάμεικτα συναισθήματα ή ασυνεπείς συμπεριφορές από το άνθρωπο-κοπάδι τους, που οδηγεί στο δάγκωμα.

• Άλλοι πάλι δαγκώνουν, όταν κάποιος τους πλησιάζει πολύ γρήγορα ή προτάσσει τα χέρια του εναντίον τους. Μπορεί να συμπεριφερθούν έτσι, ακόμα και όταν κάποιος, που τους πλησιάζει, είναι αγχωμένος ή απρόσεκτος. Αν προσπαθήσεις να σηκώσεις ένα πουλί, όταν τρώει ή κοιμάται, μπορείς επίσης να προκαλέσεις αυτήν την ανεπιθύμητη αντίδραση.

Συμπεριφορές που πρέπει ή όχι να εφαρμόζονται σε πουλιά που έχουν ροπή στο δάγκωμα

1) Αρμόζουσες συμπεριφορές

• Δίδαξε στον παπαγάλο σου τα όρια. Δείξε την ηγετική σου θέση απέναντι του με τη φροντίδα σου. Πρέπει να μάθει ότι εσύ ή οι άλλοι φροντιστές του μπορείτε να πλησιάζετε το κλουβί του χωρίς να προκαλείται η κακή του αντίδραση.

• Μάθε στο φιλαράκι σου να ανεβαίνει στο δάχτυλο σου, την παλάμη, το χέρι σου ή σε κάποιο ξύλινο ραβδί, όταν δώσεις την εντολή «ανέβα».

• Εμπόδισε ένα πουλί που ρέπει προς το δάγκωμα να στέκεται ψηλότερα από το ύψος του στήθους του πιο κοντού ανθρωπο-φροντιστή του, περιλαμβάνοντας τα στηρίγματα στο κλουβί του, καθώς και τον εξωτερικό χώρο παιχνιδιού του.

• Επανάφερε τον υπερδιεγερμένο κολλητό σου στο κλουβί του και άσε τον μόνο για να ηρεμήσει, πριν ξαναπροσπαθήσεις να τον ανεβάσεις πάλι στο χέρι σου.

• Να αντιδράς πάντα ήσυχα, χωρίς ενθουσιασμό ή επιθετικότητα. Αν υιοθετείς συμπεριφορές με θυμό ή δράμα, σίγουρα θα κλιμακώσεις την επιθετικότητα του ενισχύοντας αυτήν την αντίδραση.

• Προετοιμάσου να ταρακουνήσεις ελαφρά το φιλαράκι σου, όταν προσπαθήσει να δαγκώσει το χέρι σου. Με αυτόν τον τρόπο θα χάσει στιγμιαία την ισορροπία του και θα  διακόψει τη βλαβερή αυτή συμπεριφορά.

• Να χειριστείς αυτοπροσώπως την κατάσταση. Μην επιτρέψεις σε άλλο πρόσωπο - ειδικά σε κάποιον που συμπαθεί ο κολλητός σου - να σε σώσει από το ράμφος του. Αυτό πρέπει να συμβεί για να μη συσχετίσει ο παπαγάλος σου το δάγκωμα με την εμπλοκή του αγαπημένου του προσώπου στην ενασχόληση μαζί του.

2) Ανάρμοστες συμπεριφορές

• Μην τον τιμωρείς.

Δεν καταλαβαίνει τη σχέση αιτίας και αποτελέσματος, ώστε να αντιληφθεί την τιμωρία ως προιόν της συμπεριφοράς του.

Η πιο αποτελεσματική πειθαρχία επιτυγχάνεται λέγοντας ένα αυστηρό «όχι» κοιτώντας τον ταυτόχρονα μέσα στα μάτια για λίγα δευτερόλεπτα.

Μία φευγαλέα βλοσυρή ματιά την στιγμή που παραφέρεται, θα τον κάνει να αντιληφθεί την άμεση αποδοκιμασία σου για την ανάρμοστη συμπεριφορά του.

• Μην δώσεις σε ένα πουλί που δαγκώνει την πρόσβαση στο πρόσωπο σου πατώντας στον ώμο σου ή το στήθος, αν είσαι ξαπλωμένος, ή το χέρι σου. Αν τον κρατάς πάνω στο δάχτυλο σου, φρόντισε να βρίσκεται στο ύψος του στήθους και αρκετά μακριά από το πρόσωπο σου.

• Μη συνηθίσεις να τραβάς μακριά το δάχτυλο σου ή το χέρι σου, όταν το φιλαράκι σου προσπαθήσει να σε δαγκώσει, διότι έτσι θα ενισχύσεις την ανεπιθύμητη αυτή συμπεριφορά. Πολλοί παπαγάλοι αρχίζουν το δάγκωμα ως μία δοκιμαστική προσπάθεια κυριαρχίας. Ραμφίζουν το χέρι σου χωρίς να θέλουν να το γραπώσουν δυνατά. Όταν εσύ το τραβάς μακριά δείχνοντας φόβο, ο σύντροφος σου θα το εκλάβει ως αντίδραση υποταγής και την επόμενη φορά θα δαγκώσει πιο δυνατά.

• Μην επιμένεις να βγαίνει έξω από το κλουβί του, όταν κάποιος ξένος είναι μαζί σου στον χώρο του. Τα περισσότερα πουλιά είναι πιο εύκολα διαχειρίσιμα, όταν είναι μόνα μαζί μας.

• Μην παίρνεις προσωπικά το δάγκωμα του.

Ένα κοινό λάθος πολλών ανθρώπων είναι να θεωρήσουν ένα μεμονωμένο περιστατικό δαγκώματος ως ένα μοτίβο συμπεριφοράς που θα ισχύει για πάντα.

Πολλές φορές ξεκινά κάποιος κύκλος έλλειψης εμπιστοσύνης ανάμεσα στον άνθρωπο και το πτηνό του, όταν κάποιος, που θα γίνει δέκτης δαγκώματος μία φορά, θα το φοβάται μετέπειτα. Οι παπαγάλοι είναι πλάσματα ενσυναίσθησης και νιώθουν άνετα με ανθρώπους που έχουν ίδια συναισθήματα με αυτούς. Αντιδρούν στη διάθεση και το είδος της ενέργειας των ανθρώπων που απαρτίζουν την ανθρωπο-αγέλη τους.

Μάθε να ξεπερνάς τον φόβο

Η ευθύνη διατήρησης ενός δυνατού δεσμού ανάμεσα σε εσένα και το φιλαράκι σου είναι αποκλειστικά δικό σου μέλημα.

Αν και υπάρχουν παπαγάλοι που ποτέ δεν δάγκωσαν κάποιον , ωστόσο οι περισσότεροι κάποια στιγμή, έστω και σπάνια, θα δαγκώσουν.

Το κλειδί έγκειται στη σωστή παρατήρηση του κολλητού σου ,στην ερμηνεία της γλώσσας του σώματος του και των κινήσεων του, ώστε να προλάβεις τυχόν εκτροπές του.

Για τον σκοπό αυτό:

• Να αποκρυπτογραφήσεις προσεκτικά τη συμπεριφορά του.

Αυξημένη ετοιμότητα, μάτια που ανοιγοκλείνουν, σηκωμένο λοφίο, όρθια τα φτερά στον αυχένα του, πλήρες άνοιγμα των φτερών του, προτεταμένο ράμφος κ.ά., είναι σημάδια ενός πτηνού που δεν πρέπει να πλησιάζεται.

Πολλά πτηνά εκπέμπουν τα προσωπικά τους σήματα, όταν σου λένε:  «Άσε με ήσυχο».

• Παρατήρησε τις αυξομειώσεις στη διάθεση του, για να καταλάβεις ποια στιγμή στη διάρκεια της ημέρας είναι η κατάλληλη για επικοινωνία.

Αν προσπαθείς να συμβιώσεις με έναν παπαγάλο που τον φοβάσαι, σχεδίασε τρόπους βελτίωσης των μεταξύ σας σχέσεων:

1) Ελάττωσε τους περισπασμούς. Συγκεντρώσου στην αλληλεπίδραση που έχεις με τον σύντροφο σου και διατήρησε μία σύντομη και γλυκιά οπτική επαφή.

2) Τα πουλιά αυτά τείνουν να γίνονται πιο επιθετικά κοντά στο κλουβί τους παρά σε ουδέτερες περιοχές. Ένα «ουδέτερο» δωμάτιο του σπιτιού είναι αυτό που δεν έχει συνηθίσει να επισκέπτεται το φιλαράκι σου και δε θεωρεί ότι απειλούνται τα κυριαρχικά του δικαιώματα.

3) Αγόρασε ένα stand σε σχήμα Τ. Αν φοβάσαι να βγάλεις τον σύντροφο σου έξω από το κλουβί, ίσως χρειαστείς τη βοήθεια κάποιου άλλου, για να τον μεταφέρεις στο «ουδέτερο» δωμάτιο και να δουλέψεις μαζί του. Αν δεν υπάρχει άλλος, ξεγέλασε τον με μία λιχουδιά για να ανέβει στο stand, βάζοντας την στο κύπελλο τροφής που είναι στο stand. Όταν ανέβει, κινήσου αργά, για να σηκώσεις το stand και να πάτε στο ουδέτερο δωμάτιο.

4) Διάλεξε τη στιγμή που είστε και οι 2 χαλαροί. Σιγουρέψου ότι είσαι τόσο ήρεμος, ώστε να τον πλησιάσεις διακριτικά αλλά και αποφασιστικά.

Επίλογος

Συμπερασματικά, οι παπαγάλοι που επιδεικνύουν αρνητικές συμπεριφορές, όπως το δάγκωμα ή τα ουρλιαχτά, προσπαθούν να επικοινωνήσουν τις ανάγκες τους.

Πρέπει να μάθουμε να τους ακούμε.

Σταθερές συμπεριφορές και ενθάρρυνση, που βασίζονται στην εκπαίδευση, μπορούν να τους βοηθήσουν να καταλάβουν τι πρέπει να περιμένουν, αλλά και τι οι σύντροφοι τους περιμένουν από αυτούς.

Δυναμικά εμπλουτισμένο περιβάλλον, με λιχουδιές και παιχνίδια, ελευθερία έξω από το κλουβί και δυνατότητα για άσκηση τους βοηθούν να δαμάσουν τον θυμό και τη βαρεμάρα που ίσως αισθάνονται.

Όμως, το κυριότερο είναι η εκπλήρωση της ανάγκης τους για κοινωνική αλληλεπίδραση και υποστήριξη από άτομα του είδους τους ή διαφορετικών ειδών, ώστε να χτιστούν γερά τα θεμέλια του οικοδομήματος ενός ευτυχισμένου παπαγάλου που ζει στην αιχμαλωσία.