Πώς η εμμονική σχέση μας με τους σκύλους μπορεί να κάνει άθλια τη ζωή τους

Τα οικόσιτα φιλαράκια μας, οι σκύλοι, πέρασαν πολλά κατά τη διάρκεια της πορείας τους από τον πρόγονο τους, τον λύκο μέχρι να γίνουν οι αγαπημένοι μας σύντροφοι.

Ο Dr Louise Murray, αντιπρόεδρος του οργανισμού ASPCA Animal hospital, σημειώνει:

«Κατά κάποιον τρόπο υπάρχει μια παρεξήγηση στην πεποίθηση ότι οι ράτσες των σκύλων υπάρχουν αυτόνομα, δηλ. για παράδειγμα τα dachshunds είναι κάτι φυσιολογικό μέσα στον κόσμο. Νομίζουμε ότι υπάρχουν οι βάτραχοι, τα κοτόπουλα, αλλά και τα dachshunds. Αργούμε να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι ανθρώπινα κατασκευάσματα».

Λατρεύουμε την παρουσία των σκύλων ανάμεσα μας, πράγμα που αποδεικνύεται περίτρανα στις ΗΠΑ, καθώς το ποσοστό των νοικοκυριών που διαθέτουν τουλάχιστον 1 σκύλο κυμαίνεται ανάμεσα στο 37-47% του συνόλου τους, σύμφωνα με τον οργανισμό ASPCA (American Society for the Prevention of Cruelty to animals). Σε απόλυτα νούμερα το ποσοστό αυτό αφορά 70-80 εκατομμύρια σκύλους συνολικά.

Αν και οι υπολογισμοί διαφέρουν, θεωρείται ότι το 35 ως και το 50% αυτού του αριθμού είναι καθαρόαιμες φυλές που γεννήθηκαν μέσα και από αιμομικτικές διασταυρώσεις. Ως αποτέλεσμα πολλοί καθαρόαιμοι σκύλοι αντιμετωπίζουν άφθονα προβλήματα υγείας, ενώ πολλοί από τους σκυλογονείς τους διαμαρτύρονται τώρα για τις ηθικές προεκτάσεις αυτών των πρακτικών.

Για χιλιάδες χρόνια οι σκύλοι εκτελούσαν πρακτικές αποστολές, όπως τη συγκέντρωση των κτηνοτροφικών κοπαδιών ζώων.

Πριν από 4000 χρόνια περίπου οι άνθρωποι άρχισαν να πειραματίζονται με τις διάφορες φυλές σκύλων σε μια προσπάθεια να εξωραΐσουν κάποια συγκεκριμένα φυσικά ή άλλα γνωρίσματα της ιδιοσυγκρασίας τους. Στη Μεσαιωνική Ευρώπη, η κατοχή ενός σκύλου για συντροφιά μέσα στην οικογένεια αποτελούσε ένα σημάδι ανώτερου κοινωνικού status και μέχρι τον 19ο αιώνα, η αναπαραγωγή σκύλων αυξήθηκε σημαντικά.

Σύμφωνα με κάποια έγγραφα που παρουσίασε το BBC το 2008, αυτή η πρακτική αναπτύχθηκε κυρίως λόγω της ευγονικής που ξεσήκωσε πολλές συζητήσεις ανάμεσα στην επιστημονική κοινότητα της εποχής.

Κοντολογίς, μετά την ίδρυση του U.S Kennel Club το 1873, άλλες χώρες άρχισαν να θεσπίζουν τους δικούς τους οργανισμούς χορήγησης εγγράφων πιστοποίησης των σκυλοφυλών, ανάλογα με τις προδιαγραφές που είχαν καθορίσει για την κάθε ράτσα σκύλου. Στις ΗΠΑ, το AKC (American Kennel Club , είναι ο πιο επίσημα γνωστός τέτοιος οργανισμός.

Ένας μικρός αριθμός από τους πιο «καθαρόαιμους» σκύλους κάθε φυλής, δημιουργούνταν από κάθε club για να συμμετάσχει σε Show και διαγωνισμούς, ενώ συνήθως οι υπόλοιποι σκύλοι της ράτσας δίνονταν σε νοικοκυριά για συντροφιά (ή ακόμα κατέληγαν και στα γνωστά από τότε καταφύγια ζώων).

Εδώ βρίσκεται πραγματικά το σκοτεινό σημείο από τη σκοπιά της ηθικής.

Οι περισσότεροι σκύλοι έπαιρναν την πιστοποίηση από κάποιο Kennel Club, μόνο αν υπήρχε τρόπος να εντοπιστεί η γενεαλογική του γραμμή από τη βάση δεδομένων των πρώτων καταγεγραμμένων σκύλων κάθε φυλής στη βιβλιοθήκη (library) του Club.

Αυτή η μέθοδος οδήγησε στη δημιουργία μίας κλειστής δεξαμενής γονιδίων, όπως συμβαίνει κατ´ αντιστοιχία στους  βασιλικούς οίκους.

Κάθε Club κάνει αναπαραγωγή με σκοπό την επίτευξη συγκεκριμένων επιθυμητών φυσικών ή άλλων χαρακτηριστικών που συμφωνούν με τη νόρμα καθορισμού τους από το ίδιο το Club για την κάθε φυλή σκύλων. Στα πρώτα χρόνια λειτουργίας του Καναδικού Kennel Club, δε δινόταν καμία σημασία στη χρηστικότητα και την υγεία των καθαρόαιμων σκυλοφυλών από τους εκτροφείς, σύμφωνα με μια αναφορά του Καναδού κτηνιάτρου Koharik Arman.

Μία κοινή τεχνική αναπαραγωγής σκύλων είναι γνωστή και ως γραμμή αναπαραγωγής, όπου διασταυρώνονται κατευθείαν συγγενείς, όπως ο Παππούς με την Εγγονή του, σε μια προσπάθεια να δημιουργηθούν κουτάβια με τα ποθητά γνωρίσματα σωματοδομής.

Για αυτόν τον λόγο, τα αυτιά των Basset Hounds είναι πεσμένα, αλλά και η πλάτη των Γερμανικών Ποιμενικών έχει κατηφορική κλίση στο τελείωμα της.

Αυτοί οι σκύλοι δεν ήταν φτιαγμένοι έτσι από την αρχή.

Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι η επιλεκτική αναπαραγωγή έχει αλλάξει την εμφάνιση συγκεκριμένων φυλών σκύλων μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτό το είδος αναπαραγωγής προκάλεσε την εμφάνιση πολλών προβλημάτων υγείας.

Τα Basset Hounds έχουν την τάση να παθαίνουν φλεγμονές στα αυτιά τους (ωτίτιδες), ενώ τα Λυκόσκυλα δυσπλασίες των ισχίων τους. Αυτά τα ζευγαρώματα έθεσαν σε κίνδυνο τους σκύλους προκαλώντας πολλές κληρονομικές παθήσεις.

Ο Dr Arman σημειώνει: “ Ο αριθμός των γενετικών διαταραχών αντανακλά την αφύσικη δημιουργία τους”.

Πραγματικά, οι σκυλογονείς αυτών των δημοφιλών καθαρόαιμων σκυλορατσών αναφέρουν συνέχεια περιπτώσεις αστρονομικών κτηνιατρικών εξόδων που καταβάλλουν για την ίαση των συντρόφων τους.

Μιλώντας γενικά, τα Bulldog θεωρούνται από εκείνες τις φυλές που νιώθουν πιο δυστυχισμένες εξαιτίας της επιλεκτικής τους διασταύρωσης. Μάλιστα τα English bulldogs περισσότερο από όλα τα υπόλοιπα!

Όπως η πλειοψηφία των βραχυκέφαλων φυλών, δηλ. σκύλοι με επίπεδο σχήμα προσώπου, όπως τα Pug, έτσι και τα English bulldogs θα αντιμετωπίσουν κάποια στιγμή αναπνευστικά προβλήματα.

Τα πιο πολλά από αυτά δε μπορούν να κολυμπήσουν, ενώ τα κουτάβια τους γεννιούνται με καισαρική τομή , διότι το δυσανάλογα μεγάλο μέγεθος κεφαλιού που έχουν, τους απαγορεύει την έξοδο με φυσιολογικό τοκετό.

Κάποιοι εκτροφείς δεν ενδιαφέρονται για τα standards των Kennel clubs που δίνουν έμφαση στα φυσικά χαρακτηριστικά, για να ξεχωρίζουν στα shows επίδειξης.

Το U.S Border Collie club ήρθε αντιμέτωπο στις αρχές της 10ετίας του 1990 με το AKC (American Kennel Club) που ήθελε να συμπεριλάβει τα Collie μεταξύ των φυλών που είχε ήδη αναγνωρίσει.

Η πρόεδρος του U.S Border Collie Club, Eileen Stein, δήλωσε: “Αν τα Border Collie περιλαμβάνονταν στις αναγνωρισμένες λίστες φυλών σκύλων του AKC, θα αναπαράγονταν με στόχο την εμφάνιση τους και όχι τη χρηστικότητα, κάτι που τα μέλη του club μας θεωρούν επιβλαβές για τους ίδιους τους σκύλους που η αποστολή τους είναι π.χ η συγκέντρωση των κτηνοτροφικών κοπαδιών ζώων. Αντίθετα από αυτό, τα standards του AKC θα προκαλούσαν αιμομικτικές αναπαραγωγές, για να επιτευχθούν τα φυσικά γνωρίσματα που έχει θέσει ο οργανισμός για τη συγκεκριμένη φυλή.”

Το 1995 ο AKC ξεκίνησε την αναγνώριση των Border Collies, παρόλο που το U.S Border Collie Club παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα club της ράτσας στις ΗΠΑ.

Από τη μεριά του ο AKC χρηματοδοτεί πλήρως την έρευνα για την υγεία των σκύλων μέσω του Canine Health Foundation που περιλαμβάνει, αυτό είναι το εντυπωσιακό, την αλληλουχία ολόκληρου του γονιδιώματος για κάθε ράτσα σκύλου.

Αν γίνει κάποιο λάθος, την ευθύνη φυσικά δε φέρει ο AKC, παρόλο που εκείνος έχει θέσει τις προδιαγραφές για τη σωματοδομή κάθε φυλής σκύλων, αλλά οι εκτροφείς που δεν τις ακολούθησαν πλήρως.

Ένας εκπρόσωπος του AKC, είπε: “Ο AKC δέχεται τα standards κάθε ράτσας, όπως ρητά έχει καθιερωθεί από τον ίδιο σε συνδυασμό με τον έλεγχο υγείας που γίνεται μέσω του AKC Parent Club. Αυτός είναι ο καλύτερα χαρτογραφημένος τρόπος για να γεννηθεί ένας υγιής σκύλος.”

Όμως οι προδιαγραφές του AKC αφορούν μόνο τα φυσικά χαρακτηριστικά και την ιδιοσυγκρασία και είναι ευθύνη των μεμονωμένων clubs αναπαραγωγής σκύλων που εργάζονται κάτω από την ομπρέλα του AKC, να αποφασίσουν και να εστιάσουν στις οδηγίες για την υγεία τους.

Συγκεκριμένες κληρονομικές ασθένειες, ωστόσο μπορούν να εμφανιστούν μόνο με το πέρασμα του γενετικού υλικού από την προηγούμενη στην επόμενη γενιά σκύλων.

Υπάρχει μια διογκούμενη τάση συναίνεσης μεταξύ κτηνιάτρων και ερευνητών πάνω στο ζήτημα της σκυλοαναπαραγωγής που θέλει να πετύχει συγκεκριμένα οπτικά αποτελέσματα, ότι αυτή η πρακτική οδηγεί σαφώς στη χειροτέρευση της ευζωίας των τετράποδων συντρόφων μας.

Σύμφωνα με τον Dr Nicolas Rooney που είναι ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Bristol: Το ερώτημα είναι, πώς θα βοηθήσουμε τα αγαπημένα μας φιλαράκια;

“Η χαλάρωση των κανόνων αναπαραγωγής μπορεί να βοηθήσει και μάλιστα κάποιες ομάδες την άρχισαν ήδη. Όμως αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό. Πρέπει επιτακτικά η αναπαραγωγή να μην αφορά την επίτευξη προβληματικών φυσικών χαρακτηριστικών, ώστε να βελτιωθεί η ευζωία των σκυλοφυλών , ακόμα και εις βάρος της εξωτερικής τους εμφάνισης.”

Και καταλήγει ο ίδιος: “Η αναπαραγωγή αρχικά πρέπει να στοχεύει στην υγεία και την ευημερία των σκύλων.”

Πολλοί ερευνητές στο πεδίο της κτηνιατρικής φαρμακολογίας, συμπέραναν ότι η ευθύνη για το ευ ζην των καθαρόαιμων φυλών σκύλων βρίσκεται ανάμεσα στους εκτροφείς και τα Kennel Clubs. Ωστόσο, χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να αποσαφηνιστούν οι ακριβείς παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής κάθε ράτσας ξεχωριστά, ώστε να εκπονηθεί ένα σχέδιο βελτίωσης της υγείας τους.

Ο Murray συμπληρώνει: “ Στον δικό μου ιδανικό κόσμο, δε θα δίνουμε σημασία στις σκυλοφυλές και θα επιτρέπουμε την ελεύθερη και μη επιλεκτική αναπαραγωγή, όπως κάνουν οι γάτες. Έτσι, δε θα σημαίνει κάτι το ξεχωριστό να έχεις έναν καθαρόαιμο σκύλο. Απλά θα έχεις έναν σκύλο ”.