Στο 1ο μέρος του άρθρου “Στείρωση οικόσιτων κατοικίδιων : Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα ανάλογα το είδος και το φύλο του κατοικίδιου”, αναφερθήκαμε στις 2 κυρίαρχες απόψεις που αφορούν την προληπτική στείρωση των υγιών κατοικίδιων, καθώς και τα υπερ και τα κατά της στείρωσης των θηλυκών σκύλων.
Στο 2ο και τελευταίο μέρος αυτού του άρθρου, που καταγράφει τον έντονο προβληματισμό των ζωο-γονέων για προσφορά στον χνουδωτό τους σύντροφο των εφοδίων εκείνων που θα του εξασφαλίσουν ευημερία και μακροημέρευση, θα αναφερθούμε και στα υπόλοιπα 3 πιο διάσημα ζώα συντροφιάς ανά είδος και φύλο.
Στείρωση αρσενικού σκύλου
Η επέμβαση αυτή στα αρσενικά σκυλιά πραγματοποιείται με την αφαίρεση των όρχεων. Συνήθως δεν εμφανίζει επιπλοκές.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της ζωής του, οι επιπτώσεις στην ευημερία του συντρόφου μας από την επέμβαση αυτή μπορεί να αποβούν σημαντικές.
Προφανώς, η αφαίρεση των όρχεων σε ένα αρσενικό σκύλο εξαφανίζει τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών που σχετίζονται με αυτά τα όργανα (καρκίνος των όρχεων).
Ακόμα, μειώνεται η πιθανότητα εμφάνισης νοσημάτων που σχετίζονται με το ανδρογόνο σύστημα του οργανισμού τους όπως η προστατίτιδα, η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, η κήλη στο περίνεο σύστημα (περιοχή μεταξύ γεννητικών οργάνων και πρωκτού), αδενώματα στην περιοχή του περίνεου κ.ά..
Παρόλα αυτά, η θετική πλευρά της στείρωσης είναι λιγότερο σημαντική από την αντίστοιχη των θηλυκών σκύλων, αφού εμπεριέχει μακροχρόνια αρνητικά αποτελέσματα.
Ο ευνουχισμός των αρσενικών σκύλων αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης του καρκίνου του προστάτη από 2,4 ως 4,3 φορές σε σχέση με τα μη στειρωμένα αρσενικά.
Ενώ το είδος του καρκίνου αυτού είναι σπάνιο στα αρσενικά σκυλιά (από 0,2 ως 0,6% ποσοστό εμφάνισης του) , στα στειρωμένα είναι πιο συνήθης.
Επίσης, ο ευνουχισμός αυξάνει την πιθανότητα νόσησης από καρκίνο της ουροδόχου κύστεως, καθώς και καρκίνου των οστών περίπου κατά 4 φορές ,ενώ αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στην καρδιά και στη σπλήνα κατά 2,4 φορές.
Ο συνηθέστερος λόγος στείρωσης των αρσενικών σκύλων είναι ο περιορισμός της επιθετικότητας τους, καθώς και άλλοι λόγοι συμπεριφοράς (όπου υπάρχει κίνδυνος αυτοτραυματισμού ή δυσκολίες στη διαχείριση των σκύλων από τους ιδιοκτήτες τους).
Συνεπώς, ο αντίκτυπος της εγχείρησης αυτής στα αρσενικά σκυλιά ποικίλλει.
Σε έρευνα που έγινε το 2001 καταγράφηκε ότι το γένος και η αναπαραγωγική κατάσταση των σκύλων σχετίζονται με την επιθετικότητα που επιδεικνύουν σε ηλικία άνω του 1ου έτους. Τα αρσενικά στειρωμένα σκυλιά είχαν τις περισσότερες πιθανότητες να έχουν δαγκώσει κάποιον.
Αυτό που δεν διασαφηνίζεται από αυτήν την έρευνα και από άλλες , είναι το αν προϋπήρχε η συμπεριφορά αυτή έτσι ώστε να οδηγηθεί ο σκύλος στη στείρωση ως προσπάθεια αντιμετώπισης της.
Αντιθέτως, υπάρχουν και έρευνες που συμπεραίνουν ότι μετά τη στείρωση η επιθετικότητα των σκύλων μειώνεται.
Αυτό που σίγουρα πετυχαίνει η επέμβαση αυτή, είναι ότι μειώνεται η διάθεση των σκύλων για περιπλάνηση (94%), καθώς και το μαρκάρισμα περιοχών με ούρα (50%).
Συμπληρωματικά, η στείρωση καθιστά τα αρσενικά σκυλιά, όχι όμως και τα θηλυκά, από κάποιες ράτσες όπως τα Rottweiler και τα Shetland Sheepdogs να γίνονται πιο δεκτικά στην εκπαίδευση.
Τελικά, το ρίσκο εμφάνισης σοβαρών ασθενειών που προκύπτουν από τη στείρωση μάλλον υπερβαίνει τα θετικά της.
Στείρωση θηλυκών γάτων
Όπως και στα θηλυκά σκυλιά, έτσι και στις γάτες, η στείρωση εξαλείφει την πιθανότητα εγκυμοσύνης και τις επιπλοκές αυτής.
Η έρευνα δείχνει ότι η στείρωση της θηλυκής γάτας έχει τόσο θετικά όσο και αρνητικά αποτελέσματα σε βάθος χρόνου.
Οι αστείρωτες γάτες έχουν 7 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν όγκο στο στήθος σε σχέση με τις στειρωμένες με το 80-90% των περιπτώσεων να είναι κακοήθης.
Τα ευρήματα αυτά είναι μικρότερου εύρους από ότι στα θηλυκά σκυλιά.
Η στείρωση πριν την ηλικία των 6 μηνών μειώνει κατά 91% το ποσοστό εμφάνισης καρκινωμάτων στο στήθος και προλαμβάνει την υπερπλασία ινωδών αδενωμάτων που ίσως οδηγούν σε νέκρωση των ιστών, φλεγμονές και ελκώματα.
Σε αντιδιαστολή με τα θηλυκά σκυλιά, η στείρωση των θηλυκών γατών δε σχετίζεται με την αύξηση των προβλημάτων στην ουροδόχο κύστη (ακράτεια), ενώ οι ελεύθερα περιπλανώμενες στειρωμένες γάτες έδειξαν χαμηλή επιθετικότητα συγκριτικά με τις αστείρωτες.
Παρόλα αυτά, οι στειρωμένες γάτες και των 2 φύλων διατρέχουν 3,4 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να γίνουν παχύσαρκες σε σχέση με τις αστείρωτες.
Ο διαβήτης εμφανίζεται σε ποσοστό 0,4% στις αστείρωτες γάτες ενώ οι στειρωμένες κινδυνεύουν από 2 ως 8,7 φορές περισσότερο να καταστούν διαβητικές.
Σίγουρα, η παχυσαρκία της γάτας αντιμετωπίζεται με ειδική διατροφή και άσκηση κάτι που απαιτεί την προσήλωση του γατο-γονέα στην προσπάθεια απώλειας βάρους του τριχωτού του συντρόφου.
Συνεπώς, υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα για τη στείρωση της θηλυκής γάτας, ειδικά αν αυτή περιπλανιέται ελεύθερα.
Έχουν λιγότερες επιπλοκές σε μετεγχειρητικό στάδιο (αιμορραγίες) συγκριτικά με τα θηλυκά σκυλιά που στειρώνονται.
Υπάρχουν όμως εύλογες ανησυχίες ως προς τα αυξημένα όρια παχυσαρκίας και άλλων προβλημάτων που απορρέουν από τη στείρωση.
Στείρωση αρσενικών γατών
Στις αρσενικές γάτες, ο ευνουχισμός γίνεται όπως και στα αρσενικά σκυλιά, δηλαδή με αφαίρεση των όρχεων. Ασθένειες των όρχεων ή του προστάτη είναι πολύ σπάνιες γενικά στις αρσενικές γάτες.
Επομένως, η στείρωση τους δεν έχει θετικές ή αρνητικές συνέπειες στην ευημερία τους.
Ο συνήθης λόγος στείρωσης των αρσενικών γάτων αφορά την προσπάθεια εξάλειψης προβλημάτων συμπεριφοράς όπως το ψέκασμα ούρων, η επιθετικότητα και η περιπλάνηση τους.
Σύμφωνα με μία έρευνα που έγινε από τους Άγγλους κτηνιάτρους Hurt και Barret το 1973, βρέθηκε ότι ο ευνουχισμός των γάτων ήταν αποτελεσματικός ως προς την εξαφάνιση προβλημάτων συμπεριφοράς σε ποσοστό 80-90% .
Το ποσοστό ψεκάσματος ούρων μειώθηκε δραστικά στις περισσότερες αρσενικές γάτες, ενώ η επιθετικότητα προς άλλες αρσενικές γάτες καθώς και η διάθεση για περιπλάνηση μειώθηκαν κατά πολύ στις μισές γάτες που συμμετείχαν στην έρευνα και σε μικρότερο ποσοστό στις υπόλοιπες.
Μάλιστα, το 25% των γατο-γονέων που πήραν μέρος στην έρευνα δήλωσε πως τα γατο-παιδιά τους έγιναν πιο υπάκουα.
Η μείωση του ποσοστού αρνητικής συμπεριφοράς έξω από το σπίτι, λόγω της στείρωσης όπως οι τσακωμοί και οι περιπλανήσεις, οδήγησαν τον κτηνίατρο Kalz το 2001 να αναφέρει ότι οι στειρωμένες γάτες είναι υγιέστερες με μικρότερα ποσοστά πρόωρης θνησιμότητας συγκριτικά με τις αστείρωτες.
Από την άλλη, συμπεριφορές των αστείρωτων οικόσιτων αρσενικών γάτων όπως το ψέκασμα, κάνουν τη συμβίωση με τους ιδιοκτήτες τους δύσκολη, κάτι που έμμεσα επηρεάζει την ευημερία τους.
Τελικά, υπάρχουν μερικές σημαντικές μακροχρόνιες επιπτώσεις από τη στείρωση των γάτων και των 2 φύλων όπως σημειώσαμε παραπάνω:
• Κατακόρυφη αύξηση της όρεξης για φαγητό,
• Αύξηση του ποσοστού παχύσαρκων ζώων,
• Έμμεση επίπτωση στην εκδήλωση διαβήτη.
Με την καθιέρωση όμως, ειδικής διατροφής και άσκησης μπορουμε να αντιπαρέλθουμε αυτές τις αρνητικές συνέπειες της στείρωσης.
Υπάρχουν σαφώς, και τα πλεονεκτήματα της στείρωσης που αυξάνουν τη μακροζωία και βελτιώνουν την υγεία τους.
Επίλογος
Καταλήγοντας, ας αποφασίσουμε αν η άποψη της AVMA (American veterinary medicine association), η οποία επηρεάζει προς όφελος της και μεγάλο ποσοστό των ευρωπαϊκών κτηνιατρικών οργανισμών, είναι σωστή.
Δηλαδή, πρέπει τα υγιή οικόσιτα ζώα συντροφιάς, που δεν προορίζονται για αναπαραγωγικούς σκοπούς, να στειρώνονται προληπτικά διότι αυτό προάγει πολύπλευρα την ευημερία τους;
Από κτηνιατρικής άποψης η στείρωση, ειδικά των θηλυκών σκύλων, δείχνει ότι τα πλεονεκτήματα της στην υγεία τους είναι σημαντικά, ως προς την αποφυγή σοβαρών ασθενειών, ενώ η προληπτική στείρωση στα οικόσιτα αρσενικά σκυλιά μάλλον είναι κατά αυτής της ευημερίας.
Τι συμβαίνει όμως, με το ηθικό σκέλος αυτής της διαδικασίας;
Μήπως, στο όνομα της συντροφικότητας και της σφοδρής επιθυμίας του σύγχρονου εγωκεντρικού και μοναχικού ανθρώπου να εντάξει το αγαπημένο του τετράποδο στην οικογένεια του, αδιαφορεί για ορμές και ανάγκες που υπάρχουν από τη φύση του έτσι ώστε να υποτάξει τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές ενός αρτιμελούς έμβιου όντος;
Ας αναρωτηθούμε αν τα πλεονεκτήματα αυτής της διαδικασίας πραγματικά ικανοποιούν και τις 2 πλευρές της εξίσωσης, δηλαδή τον άνθρωπο και το ζώο, έτσι ώστε η εφαρμογή της να μεγιστοποιεί την από κοινού απόλαυση της συντροφικότητας και του σεβασμού των έμφυτων αναγκών και επιθυμιών των χνουδωτών μας συντρόφων.