Ζηλεύουν οι γάτες ή όχι; Σημάδια και προβληματικές συμπεριφορές.

Πολλοί γατο-γονείς πιστεύουν ότι τα παιδιά τους ζηλεύουν, όταν δείχνουν σημάδια επιθετικότητας ή κτητικότητας.

Είναι αληθές ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί όταν θέλουμε να περιγράψουμε τα συναισθήματα των γατο-παιδιών μας, διότι πολλές φορές βιαζόμαστε να εξηγήσουμε τον συναισθηματικό τους κόσμο βγάζοντας ανυπόστατα συμπεράσματα.

Φυσικά, κάποιες φορές οι γάτες δείχνουν ότι φθονούν άλλες γάτες, ζώα ή ανθρώπους, αλλά ζηλεύουν πραγματικά;

Η ζήλεια στις γάτες.

Αρχικά, πρέπει να αναρωτηθούμε αν είναι ορθό να πιστεύουμε ότι όντως ζηλεύουν οι γάτες.

Για να γίνει αυτό, ας δώσουμε τον ορισμό αυτού του συναισθήματος.

Είναι μία κατάσταση όπου ένας άνθρωπος ή ζώο φέρεται εχθρικά στον αντίπαλο του ή σε κάποιον που πιστεύουν ότι βρίσκεται σε πιο πλεονεκτική θέση από αυτούς.

Αυτό επεκτείνεται ακόμα και σε αντικείμενα ή αφορά την επιθυμία απόκτησης πραγμάτων που δεν τους ανήκουν.

Κάποτε πιστεύαμε ότι μόνο οι άνθρωποι μπορούν να νιώσουν αυτό το συναίσθημα, ενώ, αν κοιτάξουμε βαθύτερα, θα διαπιστώσουμε ότι η ζήλεια είναι μία ανακλαστική συναισθηματική αντίδραση σε όλα τα κοινωνικά ζώα.

Στις διαρθρωμένες κοινωνικές τους ομάδες, με τους άλλους εταίρους του μικρόκοσμου τους, αγωνίζονται ταυτόχρονα για την επιβίωση αλλά και την καλύτερη ιεραρχική τους κατάταξη.

Παρόλο που η εξημερωμένη γάτα (Felis Silvestris Catus) είναι ένα μοναχικό ζώο, η διαδικασία εξημέρωσης επέτρεψε σε όλα τα υποείδη της να λάβουν σημαντικά πλεονεκτήματα μέσα στην κοινωνική δυναμική.

Οι άνθρωποι προσφέρουν τροφή, στέγη και υγειονομική αλλά και ψυχική φροντίδα αποσκοπώντας στην αύξηση της ευημερίας τους.

Ο δεσμός που αναπτύσσεται ανάμεσα στον άνθρωπο και τη γάτα είναι στενός και δυνατός.

Μπορούν, όμως, να σχηματίσουν ψυχικό δεσμό και με άλλα κατοικίδια, γεγονός που τις ενισχύει σημαντικά μέσα στο περιβάλλον όπου ζουν.

Αν η γάτα μας θεωρήσει ότι ο πολύτιμος της σύντροφος (άνθρωπος, άλλη γάτα, σκύλος ή οτιδήποτε) απειλείται από κάποιο τρίτο μέρος ή κοινωνικό αντίπαλο, μπορεί να επιδείξει συμπεριφορές ζήλειας.

Αυτές περιέχουν τα στοιχεία της κτητικότητας και της επιθετικότητας.

Αν κοιτάξουμε στο YouTube, σίγουρα θα δούμε ότι όντως οι γάτες ζηλεύουν.

Διάφορα Video δείχνουν γάτες που φθονούν άλλες γάτες για την προσοχή που δέχονται ή για τις λιχουδιές που απολαμβάνουν.

Χρειαζόμαστε επιστημονικές μελέτες που να επιβεβαιώνουν ή να απορρίπτουν τον ισχυρισμό ότι οι γάτες ζηλεύουν.

Δυστυχώς, δεν έχουμε πολλές δημοσιεύσεις για τον γατο-φθόνο, οπότε η έννοια αυτή είναι σχετικά ανακριβής.

Ένα άλλο δύσκολο εγχείρημα είναι η προσπάθεια καταγραφής τέτοιων σκηνών ζήλειας.

Κάποιες έρευνες προσπάθησαν να αποτυπώσουν το συναίσθημα αυτό στα ζώα συντροφιάς, ρωτώντας τους γονείς τους αν έχουν διαπιστώσει τέτοιες συμπεριφορές.

Μία έρευνα επισήμανε ότι η συμπεριφορά των εξημερωμένων  ζώων υποδηλώνει συγκεκριμένες ομοιότητες ανάμεσα τους. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν δευτερεύοντα συναισθήματα στα ζώα εκτός των πρωταρχικών.

Μία ακόμα πιο σύγχρονη μελέτη καταγράφει ότι, αν και τα βασικά συναισθήματα ενυπάρχουν πιο πολύ στα ζώα συντροφιάς, η ζήλεια αποτελεί εξαίρεση και είναι δευτερεύον συναίσθημα που, όμως είναι πιο εμφανές από άλλα δευτερεύοντα συναισθήματα όπως η ντροπή, η απογοήτευση ή η συμπόνια.

Συνήθη συμπτώματα μίας ζηλιάρας γάτας.

Χωρίς αδιαμφισβήτητες έρευνες που να αποδεικνύουν την ύπαρξη της ζήλειας, είναι δύσκολο να βρούμε ένα μοντέλο συμπεριφορών που να την περιγράφουν.

Ωστόσο, αν κοιτάξουμε τη συμπεριφορά και των άλλων εξημερωμένων κατοικίδιων μπορούμε να κάνουμε κάποιες υποδείξεις, όπως είναι οι παρακάτω.

Ζηλόφθονη συμπεριφορά γάτας είναι:

• Να ζητάει συνεχώς την προσοχή αυτού που θεωρεί ως πολύτιμου κοινωνικού της συντρόφου.

• Να παρατηρεί επιστάμενα την αλληλεπίδραση μεταξύ των πολύτιμων συντρόφων της και των αντιπάλων τους.

• Να διακόπτει πολλές φορές τις αλληλεπιδράσεις αυτές.

•Να δείχνει αρνητικά σημάδια σώματος ή επιθετικότητα προς τους κοινωνικούς αντιπάλους.

Υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των δευτερευόντων συναισθημάτων, όπως της ζήλειας, ανάμεσα στους ανθρώπους και τα ζώα.

Μία από αυτές ειπώθηκε από τον John Bradshaw, μελετητή ζωικών συμπεριφορών, σε ημερίδα του οργανισμού Scientific American Q&A.

Όταν ρωτήθηκε αν ζηλεύουν οι γάτες, απάντησε:

«Η ζήλεια είναι ένα αυθόρμητο συναίσθημα της στιγμής που νιώθουν οι γάτες , όταν κάποιο άλλο πρόσωπο ή ζώο αποσπά την προσοχή που επιθυμούν να λάβουν.

Όταν η στιγμή αυτή περάσει δε θυμούνται ή δεν κρατούν αυτό το συναίσθημα.»

Ενώ η σχέση της γάτας με τα άλλα μέλη της κοινωνικής της ομάδας αναπτύσσεται και αλλάζει, δεν φαίνεται να μνησικακεί ή να δείχνει σύνθετα σημάδια ζήλειας.

Μπορεί συχνά να γίνεται επιθετική με κάποιον ή να δείξει αντιπαλότητα, αλλά αυτό δεν είναι ξεκάθαρο αν ορίζει το συναίσθημα της ζήλειας ή απλώς τον ανταγωνισμό για εξεύρεση πόρων ευημερίας (υλικών ή συναισθηματικών).

Γιατί είναι «ζηλιάρες» οι γάτες;

Οι συμπεριφορές που σχετίζονται με τη ζήλεια μπορεί να συνδέονται με διάφορα άλλα προβλήματα που δημιουργούνται από τη φτωχή κοινωνικοποίηση που είχαν σε νεαρή ηλικία.

Μπορεί επίσης να σχετίζονται με ένα παλαιό τραύμα ή να αφορούν χωροκτητικές διεκδικήσεις της εδαφικής τους κυριαρχίας.

Παρακάτω αναφέρουμε κάποιες περιπτώσεις που οι γάτες μπορεί να δείξουν ζήλεια σε άλλα πρόσωπα ή ζώα:

• Νέο μέλος στην οικογένεια.

Η εγκυμοσύνη και η γέννηση ενός μωρού ίσως οδηγήσουν σε σημαντική απώλεια του χρόνου προσοχής και φροντίδας που δέχονταν από τον πολύτιμο κοινωνικό τους σύντροφο, Επιπλέον, πολλοί νέοι γονείς επιπλήττουν τη γάτα τους, όταν αυτή πηγαίνει κοντά στο μωρό, ενώ αυτή είναι μόνο περίεργη.

Αυτό μπορεί να προκαλέσει αρνητικούς συνειρμικούς συσχετισμούς σχετικά με το μωρό.

Πρέπει να αποφεύγουμε την τιμωρία, το μάλωμα και τις φωνές σε αυτές τις περιπτώσεις.

• Σημαντικοί άνθρωποι.

Έχουμε πολλές φορές ακούσει τη φράση «στους 2 τρίτος δεν χωρά».

Συμβαίνει αρκετά συχνά «προβληματικές γάτες» να μπαίνουν ανάμεσα στα ζευγάρια.

Για οποιοδήποτε λόγο, η γάτα συνδέεται με το ένα πρόσωπο και δείχνει επιθετικότητα και κτητικότητα ενάντια στο άλλο.

Είναι μία κατάσταση δύσκολα διαχειρίσιμη και ίσως ασυναίσθητα την υποδαυλίζουμε με τη δική μας λανθασμένη συμπεριφορά.

• Άλλη γάτα.

Οι γάτες γενικά, είναι ανεξάρτητες, αλλά μπορεί ψυχικά να ενωθούν με άλλες.

Αυτό απαιτεί κοινωνικοποίηση από τη νεαρή τους ηλικία και διαρκή επιβεβαίωση της αποδοχής τους μέσα στο σπίτι.

Όταν μία νέα γάτα συστήνεται στην παλιά μας γάτα, ίσως προκύψουν αρνητικοί χωροκτητικοί συνειρμοί στον παλιόφιλο μας.

Μπορεί να εκδηλώσει διαφορετικές κακές συμπεριφορές όπως, επιθετικότητα, έντονο μαρκάρισμα της περιοχής της, φόβο ή κατάθλιψη.

• Άλλο είδος ζώου.

Ειδικά σε γάτες που δεν έχουν κοινωνικοποιηθεί με σκύλο στη νεαρή τους ηλικία, η αποδοχή αυτού τους δημιουργεί πολύ στρες.

Η έλλειψη γνώσης που έχουν σχετικά με τη γλώσσα του σκυλίσιου σώματος σε συνδυασμό με το μεγαλύτερο μέγεθος του, θα προκαλέσουν προβλήματα συμπεριφοράς.

Πάντα θα πρέπει να σκεφτόμαστε ότι οι προβληματικές συμπεριφορές στη γάτα μπορεί να οφείλονται σε πλειάδα αιτιών. Η ζήλεια άνευ λόγου είναι απίθανη και σίγουρα άλλα πράγματα της φταίνε.

Ωστόσο, αν θεωρούμε ότι η γάτα μας ζηλεύει για οποιονδήποτε λόγο, υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορούμε να κάνουμε, ώστε να αποτρέψουμε την εμφάνιση της στο μέλλον.

Πώς σταματάμε τη ζήλεια;

Πολλοί άνθρωποι αγνοούν τον τρόπο συμπεριφοράς απέναντι σε μία ζηλιάρα γάτα, ειδικά, αν δεν είναι βέβαιοι ότι νιώθει έτσι.

Το πρώτο και κύριο που πρέπει να κάνουμε είναι να της εμφυσήσουμε ασφάλεια και σιγουριά.

Αν η γάτα σου δείχνει επιθετική απέναντι στο μωρό σου ή σε άλλο ζώο μέσα στο σπίτι σου, τότε είναι σημαντικό να τους προστατέψουμε από πιθανή βλάβη.

Μία ζηλιάρα γάτα μπορεί να γίνει αρκετά επιθετική.

Αν αυτή η συμπεριφορά κατευθύνεται προς το ευάλωτο μέλος της οικογένειας , ίσως και ζώο, τότε πρέπει να δράσεις προστατευτικά. Το πιο σημαντικό είναι η απαγόρευση πρόσβασης κοντά στο μωρό ή το ζώο.

Σε ήπιες καταστάσεις ζήλειας της γάτας πρέπει να δουλέψουμε μαζί της.

Πρέπει να θετικοποιήσουμε την παρουσία αυτού που θεωρεί ως «κοινωνικό της αντίπαλο» και να συνδέσουμε αυτό το μέλος της οικογένειας με θετικές εμπειρίες.

Θα βοηθούσαν σίγουρα κάποιες νόστιμες λιχουδιές, χάδια και καθησυχαστικά λόγια.

Ηρεμιστικές φερομόνες, ένα είδος ορμονών, μπορεί να ενθαρρύνουν τον σχηματισμό ενός ψυχικού δεσμού. Αν τοποθετήσουμε τις φερομόνες στο νέο της περιλαίμιο, τότε ίσως τις αποδεχθεί ευκολότερα.

Αλλά δεν πρέπει να το κάνουμε με αυτήν την παρέμβαση.

Η φθονερή γάτα χρειάζεται χώρο για την ηρεμία και ασφάλειά της.

Ωστόσο, στις σοβαρές περιπτώσεις ζήλειας η πρόληψη εκδήλωσής της είναι μία πολύ δύσκολη διαδικασία.

Είναι σημαντικό να καταφύγουμε σε έναν κτηνίατρο -διαγνώστη συμπεριφορών.

Αυτός αρχικά θα διερευνήσει και θα εντοπίσει τυχόν προβλήματα υγείας που ίσως προκαλούν αυτές τις αρνητικές συμπεριφορές.

Δευτερευόντως, θα προσπαθήσει να διαγνώσει αυτές τις συμπεριφορές, να δώσει σαφείς οδηγίες διαχείρισης τους και να κανονίσει συναντήσεις για την εξάλειψη τους.