Πώς αντιμετωπίζουν τα παιδιά τον θάνατο του αγαπημένου τους κατοικιδίου;

Ο κύκλος ζωής των περισσότερων κατοικιδίων είναι σύντομος συγκριτικά με τον δικό μας.

Σε σπίτια που ζουν παιδιά, αυτά μπορούν να βιώσουν την αρχή, τη μέση και το τέλος αυτού του κύκλου, με διαφορετικό τρόπο το καθένα.

Μία πρόσφατη έρευνα έψαξε τις αντιδράσεις, τις ιδέες και τα συναισθήματα παιδιών που «έχασαν» τα φιλαράκια τους.

Τα κατοικίδια είναι «κάτι παραπάνω» για τα παιδιά που τα αγαπούν

Ο ερευνητής Joshua Russell, καθηγητής ζωικής συμπεριφοράς, οικολογίας και συντήρησης του κολλεγίου Buffalo της Νέας Υόρκης, συμπέρανε ότι τα κατοικίδια σημαίνουν «κάτι παραπάνω» για τα παιδιά.

Ο Russell πήρε αποκλειστικές συνεντεύξεις από 12 παιδιά, ηλικίας μεταξύ 6 και 13 ετών.

«Συχνά τα παιδιά βλέπουν τον εαυτό τους ως το κέντρο του σύμπαντος για τα κατοικίδια τους» είπε ο Russell.

«Τα περιγράφουν ως αδέλφια τους ή τους καλύτερους τους φίλους με τους οποίους συνδέονται με ισχυρούς δεσμούς», συμπλήρωσε ο ίδιος.

Ένα 13χρονο αγόρι που «έχασε» τη γάτα του όταν τη χτύπησε ένα αυτοκίνητο, είπε στον Russell ότι ένιωσε σαν να τελείωσε η ζωή του εκείνη την ώρα και ότι ακόμα και 2 χρόνια αργότερα ταραζόταν πολύ στην ενθύμηση του γεγονότος.

Ο Russell πιστεύει ότι τα παιδιά έχουν μία ξεκάθαρη αίσθηση της υπαρξιακής δικαιοσύνης σχετικά με το αν ένα κατοικίδιο έζησε ή όχι μέχρι τη σωστή ηλικία, πριν πεθάνει.

Οι νεαροί καταλαβαίνουν ότι μερικά κατοικίδια, όπως τα χάμστερ, έχουν μικρό κύκλο ζωής, ενώ πιστεύουν ότι ένας σκύλος ή μία γάτα πρέπει να ζουν πολύ παραπάνω.

Επίσης, είναι πολύ σημαντικός και ο τρόπος θανάτου ενός κατοικιδίου.

«Παιδιά των οποίων τα κατοικίδια έζησαν παραπάνω χρόνια από το όριο που προσδοκούσαν ,αποδέχθηκαν καλύτερα τον θάνατο τους» είπε ο Russell.

Τα παιδιά ξεχωρίζουν τον «καλό» από τον «κακό» θάνατο

Ένα 11χρονο κορίτσι από το οποίο πήρε συνέντευξη ο Russell, υπέφερε από τον χαμό του αγαπημένου της ινδικού χοιριδίου.

Ήταν λυπημένη και ταραγμένη από την απώλεια του μικρού της συντρόφου, αλλά ένιωσε ότι ο κολλητός της έζησε μία «καλή» ζωή και ότι είχε φθάσει η ώρα για να πεθάνει.

Τα παιδιά, επίσης,  θεωρούν την ευθανασία ως ένα αποδεκτό τρόπο απαλλαγής του κατοικιδίου από τα βάσανα του, αλλά, αν αυτό πέθανε ξαφνικά ή αναπάντεχα, το πιθανότερο είναι να θεωρήσουν τον θάνατο του ως κάτι συναισθηματικά και ηθικά άδικο.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα παιδιά δυσκολεύονται πολύ να αποδεχτούν τον χαμό των μικρών τους συντρόφων.

Όπως οι ενήλικοι, τα παιδιά έχουν διαφορετικούς τρόπους αντιμετώπισης του θανάτου

Τα παιδιά που συμμετείχαν στην έρευνα του Russell, έλαβαν υποστήριξη από την οικογένεια ή τους φίλους τους, για να αντιμετωπίσουν τον θάνατο των κατοικιδίων τους , αν και κάποια από αυτά προτίμησαν να πενθήσουν μόνα τους.

«Ήθελαν να πάνε στο δωμάτιο τους, ώστε να εκφράσουν τη λύπη τους και να βιώσουν την απώλεια με τον δικό τους τρόπο» είπε ο Russell.

Πολλές οικογένειες έκαναν θρησκευτικές τελετές ή επέλεξαν συμβολικές πράξεις όπως το φύτεμα ενός δένδρου, προς τιμή του αποθανόντος κατοικιδίου.

Το έκαναν αυτό, διότι οι γονείς ήθελαν να δώσουν την ευκαιρία στα παιδιά τους να εκφράσουν τα συναισθήματα τους για τον θάνατο του μικρού τους φίλου ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν τη ζωή τους χωρίς το οδυνηρό αίσθημα της απώλειας.

Είναι εξάλλου σημαντικό να δώσουμε χώρο στα παιδιά μας για να θρηνήσουν μόνα τους.

Ακόμη κάποια από τα παιδιά που συμμετείχαν στην έρευνα δεν ήταν βέβαια ότι ήθελαν κάποιο άλλο κατοικίδιο.

«Ήταν κάποια που ένιωσαν ότι θα ήταν λάθος να βάλουν κάποιο νέο μέλος στην οικογένεια τους, διότι ήθελαν να τιμήσουν τις σχέσεις τους με το παλιό φιλαράκι τους.» είπε ο Russell.

Άλλα παιδιά, ωστόσο, σκέφθηκαν ότι, αν έπαιρναν ένα νέο κατοικίδιο, θα αισθάνονταν καλύτερα.

«Το δικαιολόγησαν ως μία ευκαιρία να ξεκινήσουν από την αρχή και υποστήριξαν ότι η αντικατάσταση του παλιού συντρόφου με έναν νέο σχετίζεται περισσότερο με την έναρξη μίας νέας σχέσης παρά με την εξάλειψη των αναμνήσεων της παλιάς» συμπλήρωσε ο ίδιος.

Την καλύτερη εξήγηση έδωσε ο 13χρονος που έχασε τη γάτα του σε ατύχημα, αναφέροντας την άποψη του:

«Κάποιες φορές ο θάνατος είναι ένα τραγικό συμβάν , όπως όταν ένα αυτοκίνητο κόβει το νήμα της ζωής μίας γάτας. Αλλά κυριολεκτικά , ο θάνατος είναι μέρος της ζωής και η ζωή εν τέλει συνεχίζεται».

Συμβουλές προς τους γονείς για να βοηθήσουν το παιδί τους την κρίσιμη ώρα

• Είναι καλύτερα να μην κάνετε υποθέσεις για το πώς αισθάνεται το παιδί σας ή για το αν ή όχι κατανοεί αυτό που έπαθε ο κολλητός του.

Τα παιδιά δέχονται καταιγισμό δεδομένων από πολλές πηγές που βρίσκονται πέρα από τους γονείς τους.

Πολλές φορές ο μπαμπάς και η μαμά πιστεύουν ότι το παιδί ενστερνίζεται τη δική τους άποψη, αλλά οι νεαροί φιλτράρουν τις πληροφορίες με τον δικό τους τρόπο και βγάζουν τα δικά τους συμπεράσματα σχετικά με τις εμπειρίες και τα γεγονότα που στιγματίζουν τη ζωή τους.

• Συζητείστε με το παιδί σας σχετικά με την απώλεια του φίλου του με έναν ανοικτό και τίμιο τρόπο και μοιραστείτε τα δικά σας αισθήματα σαν έναν τρόπο ενθάρρυνσης για να εξωτερικεύσει τα δικά του.

Αφήστε  ανοικτούς διαύλους επικοινωνίας και θα ανακαλύψετε ότι το παιδί σας έχει κατανοήσει καλά αυτό που συνέβη ή έχει παρεξηγήσει κάποια πράγματα, τα οποία μπορείτε να του τα ξεκαθαρίσετε.

• Ένα από τα κυριότερα πράγματα που μπορείτε να κάνετε όταν χάσετε το κατοικίδια σας, είναι να μην πείτε στο παιδί σας πώς  πρέπει να νιώθει.

Τα παιδιά δεν πρέπει να δέχονται κριτική, όταν κλαίνε, ή να τους λέμε ότι πρέπει να φανούν «δυνατοί».

Μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας στη διαχείριση  του πένθους που βιώνει, λέγοντας του ανοικτά για τη λύπη που σας προκάλεσε η απώλεια του μικρού σας φίλου.

Να είστε ειλικρινείς με τα συναισθήματα σας και να μην προσπαθήσετε να κρυφτείτε.

Όμως, προσέξτε να μην τρομάξετε το παιδί σας με τυχόν δικό σας ανεξέλεγκτο ντελίριο πόνου.

Το κλάμα είναι καλό. Ο θρήνος, οι φωνές και άλλες φορτισμένες συναισθηματικές αντιδράσεις δεν αποτελούν ενδεδειγμένο τρόπο πένθους μπροστά σε ένα παιδί που σας θεωρεί προστάτες του.

Μοιραστείτε τον πόνο μαζί του, αλλά μη δραματοποιήσετε υπερβολικά το γεγονός.

Να προφυλάσσετε τον συναισθηματικό του κόσμο ακόμα και σε περιόδους έντονων θλίψεων.

• Όταν εδραιώσετε έναν υγιή τρόπο αντιμετώπισης του πένθους, θα βοηθήσετε το παιδί σας να θεωρεί ότι νιώθει φυσιολογικά, όπως και οι άλλοι, τον πόνο της απώλειας του, ότι τα αισθήματα του είναι αποδεκτά και ότι δεν πρέπει να αισθάνεται μοναξιά κατά τη διάρκεια αυτής της πρωτόγνωρης και οδυνηρής εμπειρίας.

• Το πένθος είναι μία ολόκληρη διαδικασία και όχι ένα συμβάν.

Χρειάζεται δουλειά και υπομονή κατά τη μακρόχρονη περίοδο της.

Τα καλά νέα είναι ότι η μεγάλη πλειοψηφία των παιδιών προσαρμόζονται καλά, αντιμετωπίζοντας με έναν υγιή και ψύχραιμο τρόπο την απώλεια του κολλητού τους, αρκεί η προσέγγιση των γονέων να είναι ήπια, απλή και ειλικρινής.