7 λόγοι που απαγορεύουν την τιμωρία της γάτας σου

Κάθε γατογονέας γνωρίζει ότι οι γάτες έχουν περίεργη ιδιοσυγκρασία.

Από τη στιγμή που δε μιλούν για να μας εξηγήσουν πως αντιλαμβάνονται αυτά που τις περιβάλλουν, τις φυσικές αισθήσεις ή το φαγητό, οι γάτες δείχνουν άριστα τη δυσαρέσκεια τους μέσω συμπεριφορών που είναι συνήθως απαράδεκτες για εμάς.

Για παράδειγμα, η γάτα σου που μόλις τη μετέφερες στο νέο σας σπίτι, ίσως δείξει την αποδοκιμασία της για αυτήν την απόφαση μετατρέποντας τη νέα της κατοικία σε μία τεράστια λεκάνη άμμου.

Σίγουρα θα σπεύσεις να την τιμωρήσεις, αλλά οι ειδικοί λένε ότι αυτό όχι μόνο είναι αντιπαραγωγικό, αλλά και άδικο, διότι έτσι θεωρείς ότι ο κολλητός σου έχει την ίδια γνωστική ικανότητα κατανόησης των πραγμάτων με εσένα.

Παρακάτω θα αναπτύξουμε 7 λόγους για τους οποίους δεν πρέπει να τιμωρείς το φιλαράκι σου για τις κακές του συμπεριφορές.

1) Σίγουρα θα σε φοβάται η γάτα σου μετά την τιμωρία.

Όταν, οι γάτες κάνουν πράγματα που δε θα έπρεπε (ειδικά καταστροφές, όπως το ξύσιμο του κρεβατιού ή του καναπέ σου), η κατάσταση αυτή μας αναγκάζει να μαλώσουμε τα φιλαράκια μας προς αποφυγή μελλοντικών επαναλήψεων.

Θεωρούμε πως αν χτυπήσουμε δυνατά τις παλάμες μας ή τα ψεκάσουμε με νερό φωνάζοντας τους, θα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα αποτελεσματικά, ειδικά αν αρχικά πετύχουμε τον σκοπό μας.

Δυστυχώς, όμως με αυτούς τους τρόπους το μόνο που θα πετύχουμε είναι να τα τρομοκρατούμε και να τα αγχώνουμε. Αντίθετα, πρέπει να  κρατάμε  τον αυτοέλεγχο μας και να αναπτύξουμε άλλες αποτρεπτικές τεχνικές. Για παράδειγμα, αν προσφέρεις στη γάτα σου ένα ελκυστικό ονυχοδρόμιο είναι σίγουρα ένας θετικός τρόπος απεμπλοκής από μία δυνητικά καταστροφική συμπεριφορά. Θα διώξεις το άγχος που νιώθει, όταν ψάχνει τον σωστό τρόπο εκτόνωσης μίας πηγαίας ανάγκης της (λιμάρισμα των νυχιών).

2) Η τιμωρία στρεσάρει το φιλαράκι σου.

Πρέπει να καταλάβεις το εξής:

Πάντα θα υπάρχει κάποιος λόγος ή αιτία για οποιαδήποτε κακή συμπεριφορά της γάτας σου. Σε αντίθεση με την πεποίθηση πολλών ανθρώπων, οι γάτες δεν είναι μοχθηρά ζώα.

Δεν είναι κακές, όταν κάνουν λιγότερα από αυτά που επιθυμούν, προσπαθούν απλά να επικοινωνήσουν.

Φαντάσου ότι επιστρέφεις στο σπίτι σου και κατευθύνεσαι προς το μπάνιο. Όταν φθάνεις εκεί διαπιστώνεις ότι ο χώρος βρίσκεται σε μία κατάσταση ακαταστασίας και βρωμιάς. Ενώ θέλεις να κάνεις την ανάγκη σου, σκέφτεσαι ότι δεν θα κάτσεις επάνω σε αυτήν την άθλια λεκάνη με τίποτα.

Δεν αρχίζεις να στρεσάρεσαι;

Τώρα σκέψου ότι κάποιος σε ακολουθεί ραντίζοντας σε με νερό κάθε φορά που θέλεις να κάνεις την ανάγκη σου κάπου αλλού.

Αυτό δεν θα σε άγχωνε και δεν θα σε μπέρδευε ακόμα περισσότερο;

3) Θα σπάσεις τον ψυχικό δεσμό ανάμεσα σας.

Αντίθετα με αυτά που διαβάζεις στα social media, οι γάτες δε δολοπλοκούν μυστικά σχεδιάζοντας την εκδίκηση τους, κάθε φορά που τις τιμωρούμε.

Ωστόσο, αυτό που πραγματικά συμβαίνει είναι η σταδιακή αποδυνάμωση του δεσμού που υπάρχει ανάμεσα σε εμάς και αυτές.

Σκέψου το λιγάκι:

Είναι δύσκολο να εμπιστεύεσαι κάποιον που σε χτυπά ή σου φωνάζει κάθε φορά που περιπλανήθηκες εκτός αμμολεκάνης, ειδικά αν αυτό έγινε εξαιτίας κάποιου ανεξήγητου ή απρόβλεπτου λόγου.

Αυτό που λίγο πριν ήταν το στοργικό φιλαράκι σου, τώρα σε αποφεύγει ή αντιστέκεται στην προσπάθεια σου να το πάρεις στην αγκαλιά σου ή απομακρύνεται κάθε φορά που μπαίνεις στον κοινό σας χώρο.

«Το πρόβλημα με τις επιπλήξεις είναι ότι ποτέ το θύμα αυτών δεν θα μάθει ποιες ανάγκες πρέπει να εκπληρώνει» λέει η Dr Susan Friedman , καθηγήτρια ψυχολογίας στο Γυμνάσιο David που ξεκίνησε πρώτη την εφαρμογή της «εφαρμοσμένης ανάλυσης συμπεριφορών».

Η ίδια συμπληρώνει:

«Και όλες οι παράπλευρες επιδράσεις που βιώνει ο τιμωρημένος είναι επιβλαβείς και επιζήμιες.»

4) Ίσως η γάτα σου προβάλλει αντίσταση.

Μπορεί ο τριχωτός σου σύντροφος να σε δάγκωσε ή σε γραντζούνισε κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Σίγουρα η αυθόρμητη αντίδραση σου θα ήταν να του φωνάξεις ή να το χτυπήσεις. Μπορεί να σε ξαντραυματίσει και εσύ να ανταποδώσεις πιο δυνατά.

Όμως, αυτό είναι κάτι που ποτέ δεν πρέπει να κάνεις.

Οι γάτες δεν είναι χαιρέκακες και εκδικητικές, απλά αντιδρούν πάνω στον φόβο τους. Ίσως το δάγκωμα ή το γραντζούνισμα να οφείλεται στον ενθουσιασμό που νιώθει από το παιχνίδι.

Αντίθετα, δώσε στη γάτα σου ελεύθερο χρόνο, όταν παίζει άγρια. Αν εξακολουθήσει να συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο παράτησε το παιχνίδι και φύγε από το δωμάτιο.

Μην προσπαθήσεις να τη σηκώσεις ή να τη μεταφέρεις σε άλλο δωμάτιο, γιατί αυτά θα προκαλέσουν περαιτέρω κλιμάκωση των ανεπιθύμητων συμπεριφορών.

5) Το timing της τιμωρίας είναι αποτυχημένο.

«Αν τιμωρείς τη γάτα σου, όταν είσαι ακόμα στην προσπάθεια να την κατεβάσεις από τον πάγκο της κουζίνας σου, θα συνδυάσει την τιμωρία με το σήκωμα που θα της κάνεις από εκεί και όχι για το γεγονός ότι έχει ανέβει σε απαγορευμένο μέρος» λέει ο John Roland, ένας πιστοποιημένος εκπαιδευτής ζώων και καθηγητής προσαρμοσμένων συμπεριφορών.

«Ενώ εσύ ξεκάθαρα θέλεις να την εμποδίσεις να πηδάει πάνω στον πάγκο, εκείνη θα νομίζει ότι η τιμωρία έχει σχέση με κάποιο θόρυβο που συμπτωματικά έγινε εκείνη την ώρα ή για άσχετους λόγους» συμπληρώνει ο Roland.

«Στην πραγματικότητα η τιμωρία θεωρείται άκυρη, διότι ποτέ δεν συμπίπτει ακριβώς με τη στιγμή της διάπραξης της ανεπιθύμητης συμπεριφοράς» καταλήγει ο ίδιος.

Μόνο, όταν η τιμωρία επέλθει λίγα δευτερόλεπτα μετά την τέλεση του αξιόμεμπτου συμβάντος, τότε αυτή θα καταλάβει τον λόγο της τιμωρίας της.

6) Η τιμωρία δε λύνει το πρόβλημα.

Η γάτα σου επαναλαμβάνει 1 συμπεριφορά, διότι περιμένει κάποια ανταμοιβή.

Για παράδειγμα, μία γάτα μπορεί να πετάει πράγματα από το τραπέζι, διότι το βρίσκει διασκεδαστικό ή πηδάει πάνω στον πάγκο της κουζίνας γιατί έχει καλύτερη θέα έξω, όταν κοιτάει από το παράθυρο της κουζίνας.

Αντί να τιμωρείς το φιλαράκι σου που κάνει κάτι φυσιολογικό, κάνε αλλαγές στο περιβάλλον της και δώσε του εναλλακτικές επιλογές.

7) Μπορεί η τιμωρία να ενθαρρύνει την κακή συμπεριφορά.

Αν και είναι αρνητική προσοχή, όταν τιμωρείς τη γάτα σου αυτή έστω και έτσι τραβάει την προσοχή σου.

Όπως ένα δίχρονο παιδάκι κάνει αταξίες για να το προσέξει ο μπαμπάς και η μαμά, έτσι και η γάτα σου μπορεί να υιοθετεί ανάρμοστες συμπεριφορές γιατί ξέρει ότι θα ελκύσει το ενδιαφέρον σου. Αυτό σημαίνει ότι αν τιμωρείς τη γάτα σου, ίσως τελικά την ενθαρρύνεις να ενισχύει τις κακές συμπεριφορές της.

Αυτή η αντίδραση τονίζει απόλυτα τα κυριώτερα θέματα που αφορούν την τιμωρία:

Δεν διδάσκεται ο κολλητός σου τις συμπεριφορές που επιθυμείς αυτός να έχει.

Στην πραγματικότητα τον κατευθύνεις με ασαφή τρόπο στην αποχή από ανάρμοστες συμπεριφορές, χωρίς να του προσφέρεις ευδιάκριτους τρόπους εκμάθησης των αντίστοιχων επιθυμητών.

Είναι καλύτερο να διδάξεις τη γάτα σου που πρέπει να κάθεται (πάνω σε ένα στρώμα ή σε κάποιο ράφι στον τοίχο παρά επάνω στο τραπέζι ή τον πάγκο της κουζίνας σου).

Αν κάνει κάτι κακό ανακατεύθυνε τη συμπεριφορά του με θετικό τρόπο.

Για παράδειγμα, φώναξε το όνομα του ή κάνε κάποιο οικείο ήχο (τι λες για το κλασικό Ψιτ-Ψιτ) που ήρεμα θα τραβήξει την προσοχή του και μετά προσέφερέ του την αγαπημένη του λιχουδιά ή κάποιο παιχνίδι που λατρεύει.

Έτσι θα αποσπάσεις την προσοχή του από οποιαδήποτε κακή συμπεριφορά έπραττε εκείνη την ώρα. Μετά ξόδεψε λίγο χρόνο κοντά του χαϊδεύοντας τον ή παίξε μαζί του και θα διαπιστώσεις σε λίγο χρονικό διάστημα, ότι το φιλαράκι σου δεν θα επαναλάβει παλιές ανεπιθύμητες συμπεριφορές.

Επίλογος

Οι γάτες δεν ανταποκρίνονται καλά στην τιμωρία, αλλά αντίθετα διαπρέπουν στην ενθάρρυνση με θετικό τρόπο υιοθέτησης καλών συμπεριφορών.

Στην περίπτωση που επιπλήττεις ή τιμωρείς το φιλαράκι σου συχνά για απρεπή «γατοσυμπεριφορά» γρήγορα θα απογοητευτείς καταλαβαίνοντας το λάθος σου.

Οι παραπάνω 7 τρόποι για αποφυγή τιμωρίας της γάτας σου πρέπει να σου κατέστησαν με σαφήνεια τον δρόμο που πρέπει να ακολουθήσεις, όταν αντιμετωπίζεις τον κακό εαυτό του συντρόφου σου.