Ερωτώ:
Μήπως τα χρυσόψαρα είναι λίγο «ξενέρωτα» ως κατοικίδια;
Σίγουρα δεν έχουν τη δημοφιλία του σκύλου ή της γάτας, προφανώς λόγω της έλλειψης αγκαλιάς και του παιχνιδιού μαζί τους.
Κολυμπάνε πέρα δώθε συνεχώς, ανοιγοκλείνουν τα στόματα τους και διαρκώς βασανίζουν τη γάτα σου, διότι ανήμπορη παρακολουθεί αυτόν τον κινούμενο μεζέ να περνάει από μπροστά της χωρίς να μπορεί να τον γευθεί.
Όμως, υπάρχουν πράγματα για το υδρόβιο φιλαράκι σου, που ξεπερνούν αυτά που συναντούν τα μάτια μας.
Παρακάτω, ανακάλυψε 4 μυστικά που αποκαλύπτονται.
Ο αρχικός τους προορισμός ήταν το πιάτο των Κινέζων
Τα σύγχρονα «Carassius auratus auratus» ή κοινώς χρυσόψαρα, είναι μία εξημερωμένη έκδοση του άγριου Κυπρίνου στην Κεντρική και Ανατολική Ασία.
Το χρώμα του είναι το γκρίζο-ασημί ή το πράσινο.
Ήταν γνωστός με το όνομα «Chi» και θεωρούνταν το πιο κοινό φαγώσιμο ψάρι στην Κίνα. Αναπαράγονταν με τρελό ρυθμό και σε διάφορα μεγέθη.
Υπάρχει στην κυτταρική χρωματική τους δομή κάποιος αριθμός κυττάρων που είναι κίτρινα και κόκκινα.
Κάποια στιγμή η φύση παίζοντας το ρόλο της ευνόησε μία μετάλλαξη που περιόρισε το βασικό γκριζοπράσινο χρώμα τους και ανέδειξε το κίτρινο και το κόκκινο.
Στην άγρια φύση, αυτοί οι χρωματισμοί τα στοχοποιούσαν και οι θηρευτές τους τα εξολόθρευαν.
Κατά τον 9ο Μ.Χ αιώνα , στη δυναστεία των Song, οι ψαράδες που τα έπιαναν δεν τα πουλούσαν για τροφή, αλλά δίνονταν σε βουδιστικούς ναούς που είχαν λίμνες για να εξευμενίσουν τον Βούδα , ώστε να είναι καλότυχοι και υγιείς.
Αυτοί που αφιέρωναν στον θεό τους ένα τέτοιο ψάρι, τον μεταλλαγμένο κυπρίνο , θεωρούσαν την πράξη αυτήν ως αυτο-εξαγνισμό , και λόγω της σπανιότητας του είδους η ενέργεια αυτή αποκτούσε μεγαλύτερη πνευματική αξία.
Έτσι , έγινε κοινή πρακτική σε όλη την Κίνα , τα χρυσόψαρα να γλυτώσουν την κατσαρόλα και να γεμίζουν τις ιερές λίμνες , αρχικά.
Είναι γραμμένο στα αρχεία ότι μία τέτοια υπερσυγκέντρωση σημειώθηκε γύρω στο 975 μ.Χ.
Η γυάλα με το χρυσόψαρο ήταν μία επαναστατική τεχνολογία
Γύρω στο 1240 μ.Χ., τα χρυσόψαρα ήταν εξημερωμένα και ξεχωριστό είδος από τους κυπρίνους προγόνους τους.
Ήταν ήμερα και δέχονταν την τροφή τους από ανθρώπινα χέρια. Σε δημόσιες λίμνες ζούσαν παρέα με άλλους κυπρίνους, χελώνες και άλλα ψάρια.
Οι άνθρωποι που είχαν την οικονομική δυνατότητα να φτιάξουν λίμνες στον χώρο τους επιθυμούσαν να έχουν μόνο αυτά με τα όμορφα και λαμπερά χρώματα.
Τώρα πια, πολλοί ιδιώτες έχοντας τεράστιους πληθυσμούς στην κατοχή τους εύκολα μπορούσαν να απομονώνουν τα χρυσόψαρα που τους άρεσαν και να κάνουν εξατομικευμένες διασταυρώσεις. Ήθελαν να πειραματιστούν σε διάφορους περίεργους χρωματικούς και μορφολογικούς συνδυασμούς.
Μεταξύ του 1240 και 1500 μ.Χ. είχε διαδοθεί η φύλαξη χρυσόψαρων σε μικρά ενυδρεία που είχαν το σχήμα πήλινων δοχείων.
Μετά το 1500 μ.Χ. υπήρξε μία φρενίτιδα αναπαραγωγής 250 και άνω νέων ειδών χρυσόψαρων, όπως τα calico , lionhead , shubunkin , bubble eye , pearl scale και πολλά άλλα.
Αυτές οι τροποποιήσεις σίγουρα δεν θα τα βοηθούσαν να ζήσουν στην άγρια φύση.
«Αυτά τα χρυσόψαρα που είχαν νεοσχηματιστεί σίγουρα εξυπηρετούσαν τις ανθρώπινες προτιμήσεις και την περιέργεια μας , από την άλλη όμως τα φανταχτερά τους ουριαία πτερύγια μπορεί να ήταν όμορφα αλλά ήταν και ανεξέλεγκτα , ενώ τα σώματα τους ήταν ακανόνιστα παχουλά» σύμφωνα με μελέτη που εξέδωσε το 2009 ο Tomoyoshi Komiyama, καθηγητής της φαρμακευτικής σχολής του πανεπιστημίου Tokai στην Ιαπωνία.
Τα χρυσόψαρα θεωρούνται ως ψάρια εισβολείς και χωροκατακτητές
Κάποια είδη χρυσόψαρων είναι πιο σκληρά από τα άλλα και ζουν παρασιτική ζωή.
Μία έρευνα στην Αγγλία έδειξε ότι τουλάχιστον 5 είδη κατακτούν τον χώρο διαμονής τους και επιβάλλονται στην πανίδα των λιμνών που τα συναντάμε.
Αυτά είναι:
Τα κοινά χρυσόψαρα, τα Shununkin , τα Lionhead , τα Fairground και τα Brown.
Ενώ το «Chi» ήταν ιθαγενές είδος ψαριού που ζούσε στα ποτάμια και τις λίμνες της Κεντρικής και Ανατολικής Ασίας , τα χρυσόψαρα βρίσκονται παντού:
στην Ευρώπη , τη Νότια Αφρική , τη Μαδαγασκάρη , και την Αμερική καθώς και στην Ωκεανία και την Καραϊβική.
Οι περισσότεροι πληθυσμοί τους αναπτύχθηκαν από την απελευθέρωση ανεπιθύμητων κατοικίδιων, διαφυγή από αναπαραγωγικές φάρμες ή κέντρα διανομής τους.
Στην Ευρώπη, η απειλή κατάκτησης των χώρων που ζούσαν εξαφανίστηκε λόγω της διασταύρωσης τους με τον γκριζοπράσινο κυπρίνο, ενώ στη Νεβάδα των ΗΠΑ υπερίσχυσαν του ντόπιου είδους «Pahrump poolfish» της οικογενείας Goodeids.
Μπορούν να εξαφανίσουν υδρόβια φυτά από την υπερφαγία τους ,καθώς και να δυσκολέψουν άλλα είδη ψαριών στην εύρεση τροφής λόγω της μεγάλης ποσότητας λάσπης που σηκώνουν, όταν αναζητούν φαγητό.
Μία μελέτη του 2001 έδειξε ότι τα χρυσόψαρα έφαγαν τα αυγά και τις προνύμφες αμφίβιων ζώων, όπως της Ανατολικής μεγαλοπόδαρης σαλαμάνδρας.
Ενώ συνήθως δεν τρώνε αυγά, γρήγορα μαθαίνουν να προσαρμόζονται. Αν δουν άλλα ψάρια να τρώνε αυγά , μπορούν γρήγορα να ξεκινήσουν και αυτά ,αν κάποιο χρυσόψαρο κάνει την αρχή στη νέα γαστρονομία λόγω της υψηλής κοινωνικής τους αλληλεπίδρασης.
Στη μελέτη αυτή τονίστηκε η θέρμη με την οποία καταβρόχθιζαν τη νέα τροφή , ώστε να μπορούν μόνα τους να εξαλείψουν κάθε είδος αμφίβιων ζώων στο Βόρειο Άινταχο , διότι αυτά δεν θα μπορούσαν να βρουν ασφαλές μέρος για να αποθέσουν τα αυγά τους
Μας βοηθούν να κατανοήσουμε καλύτερα την οπτική λειτουργία αλλά και τη μέθη
Τα χρυσόψαρα χρησιμοποιούνται στα εργαστήρια, διότι εκπαιδεύονται και διατηρούνται εύκολα.
Μελετώνται ευρέως στον τομέα της οπτικής αντίληψης και γνώσης.
Αντιλαμβάνονται τα ίδια χρώματα με εμάς, κάτι που δεν συμβαίνει με άλλα πρωταρχικά είδη ζώων , μετατρέποντας τα σε ιδανικά πειραματόζωα.
Τα έφηβα χρυσόψαρα δεν βλέπουν καλά το μπλε χρώμα , αυτό όμως βελτιώνεται όσο μεγαλώνουν , όπως συμβαίνει και με τα ανθρώπινα βρέφη.
Σε ένα πράγμα μόνο διαφέρουν από εμάς:
Ενώ, εμείς έχουμε 3 τύπους αντίληψης χρωματικών κυττάρων στα μάτια μας , αυτά έχουν 4 τύπους κάτι που τους επιτρέπει να αντιλαμβάνονται το υπεριώδες φως.
Εκτός από αυτό , οι άλλοι 3 τύποι αισθητήρων μοιάζουν τέλεια με τους αντίστοιχους ανθρώπινους.
Επίσης , τα χρυσόψαρα χρησιμεύουν στην κατανόηση των επιδράσεων του αλκοόλ στο μυαλό και το σώμα.
«Αυτό συμβαίνει , διότι η συγκέντρωση του αλκοόλ στο αίμα τους γρήγορα προσεγγίζει τη συγκέντρωση του αλκοόλ στο νερό μέσα στο οποίο κολυμπάνε» σύμφωνα με τον Donald Goodwin και τους συναδέλφους του στο πανεπιστήμιο Washington στο St Louis του Μιζούρι , το 1971.
Αυτό σημαίνει ότι μπορείς να μετρήσεις το ποσοστό μέθης ενός χρυσόψαρου που ζει σε μία γυάλα , απλά και μόνο γνωρίζοντας το αλκοόλ που περιέχεται μέσα στο νερό της γυάλας.
Το 1969, ο Ralph Ryback του νοσοκομείου Boston City στη Μασσαχουσέτη χρησιμοποίησε το παραπάνω εύρημα για να διαπιστώσει πόσο τα διαφορετικά είδη αλκοόλ επηρεάζουν τη γνωστική ικανότητα των χρυσόψαρων.
Το συμπέρασμα ήταν ότι τα ψάρια που κολυμπούσαν μέσα στο μπέρμπον καταστρέφονταν ταχύτερα από εκείνα που κολυμπούσαν μέσα στη βότκα
Επίλογος
Μήπως ήξερες ότι:
• Μπορείς να δεις την ηλικία ενός χρυσόψαρου από τα δαχτυλίδια που έχουν σχηματιστεί γύρω από τα λέπια του. Κάθε χρόνο προστίθεται 1 δαχτυλίδι.
Μάντεψε, όμως κάτι! Χρειάζεσαι μικροσκόπιο για να τα μετρήσεις.
• Αν κρατάς ένα χρυσόψαρο στο σκοτάδι , στο τέλος θα γίνει άσπρο.
Ένα χρυσόψαρο που πετάχθηκε σε 1 ενυδρείο σαν φαγητό για μεγαλύτερα ψάρια , κρυβόταν επί 7 χρόνια πίσω από 1 φίλτρο για να επιβιώσει.
Είχε γίνει άσπρο , διότι δεν έβλεπε το φως που ζωογονεί τα χρωματικά του κύτταρα.
• Ένα χρυσόψαρο μπορεί να αναγνωρίσει το πρόσωπο σου και όχι μόνο.
Μπορεί να ξεχωρίσει σχήματα , χρώματα και ήχους.
Οπότε, να τα καλά νέα.
Δεν είσαι μία άμορφη μάζα στα μάτια του κολλητού σου.
• Δεν υπάρχει άλλη εγκυμοσύνη , όπως αυτή ενός χρυσόψαρου.
Κάθε ζώο ή άνθρωπος που εγκυμονεί , κουβαλάει ένα μωρό στη μήτρα του.
Ένα θηλυκό χρυσόψαρο μπορεί να έχει αυγά μέσα του.
Πρέπει όμως να τα ελευθερώσει μέσα στο νερό για να γονιμοποιηθούν από 1 αρσενικό χρυσόψαρο. Μετά τα αυγά μένουν έξω από το σώμα του μέχρι να ανοίξουν μόνα τους.